کاربرد GIS در تعیین حد بستر و حریم رودخانه ها

تعیین حریم و بستر رودخانه و مسیل ها از وظایف اصلی مهندسی رودخانه در شرکت سهامی امور آب استان ها می باشد. جدا از اهمیت این موضوع در بحث های مختلف شهری و مدیریت بحران، که موضوعی مستقل شمرده شده نیازمند مجالی دیگر است، به جهت نوع انجام فرایند، درخور توجهی ویژه است. روش متداول، مبتنی بر برداشت سسی نقشه برداری و استفاده از نرم افزارهای متداول و معمول، توام با مشکلاتی بوده که به دقت در سایر مقالات این گروه مورد بررسی قرار گرفته است. عمده ترین مشکلات مورد نظر شامل عدم دقت در خروجی، نداشتن برآوردی از میزان اطمینان به خروجی های مورد نظر، کارتوگرافی نامناسب و از همه مهم تر زمان بالای مستهلک شده در این فرایند می باشد. از این رو مدیریت مهندسی رودخانه استان مرکزی با همکاری گروه ژیودزی و ژیوماتیک دانشگاه علم و صنعت اراک، اقدام به تحقیق در خصوص موضوع مورد نظر و بررسی راهکارهای احتمالی بویژه استفاده از قابلیت های ممتاز سامانه های GIS نمود. اتوماسیون تعیین حریم و بستر رودخانه ها و مسیل ها در دستور کلی گروه قرار گرفته براساس آن افق کلی در کنار برنامه های کوتاه و میان مدت تدوین شد. بر این اساس شکل کلی فرایند به زیر بخش های مختلف جمع آوری، آماده سازی، آنالیز و نمایش اطلاعات تقسیم شده هر یک از این زیر بخش ها به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گرفته و اتوماسیون و بهبود این فرایندها مطابق با آخرین پتانسیل های ایجاد شده در سامانه های GIS طراحی، ارزیابی و تدوین شد. هدف اساسی این تحقیق، ارزیابی متدهای مختلف آنالیزهای هیدرولیک بر پایه توابع مکانی GeoProcessing به منظور افزایش چشمگیر دقت، کاهش زمان و هزینه و ارزیابی کیفیت خروجی ها می باشد. در این مقاله از میان بخش های جمع آوری، آماده سازی و آنالیز مطرح در تعیین بستر و حریم رودخانه ها، تنها بخشی از قسمت آنالیز انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفته و سایر بخش ها در گزارش های مفصل دیگری مطرح شده اند. همچنین در راستای حل این مساله، چگونگی مدلسازی مکانی براساس توابع گوناگون Spatial مورد بررسی قرار گرفته در جهت ارایه راهکاری نوین به منظور ایجاد Agent های مکانی در ساختار مهندسی رودخانه، بکار گرفته می شود. این الگو می تواند موجب ایجاد یک ساختار Enterprise در حل مشکلات مکانی در کلیه بخش های شرکت های سهامی امور آب کشور شده به شکل چشمگیری میزان کارایی بخش ها را افزایش دهد.

کلیدواژه ها:

رودخانه ، حریم ، بستر ، GIS