رابطه فاصله آیات قرآن کریم با معنا

یکی از وجوه اعجاز قرآن کریم مساله هماهنگی لفظی و آهنگین بودن قالب و وزن کلمات و تطابق آن با طبع و تاثیر در مخاطب است. روشن است که آیات قرآن کریم به فاصله هایی ختم می شود که برخی از آن با برخی دیگر از لحاظ آهنگ و موسیقی، منسجم و دارای تناسب هستند، مانند (ضبحا و قدحا و صبحا نقعا و جمعا) و (فلق و خلق و وقب و عقد و حسد). بدون تردید از آنجا که این فاصله ها در مخاطب و شنونده تاثیر به سزایی دارد، مورد توجه اهل فن و بلاغت قرار گرفته است. این مقاله در با روش توصیفی تحلیلی به معناشناسی و زیباشناسی رابطه فواصل آیات با معانی و تاثیر معنا بر آن می پردازد. در این باره دو دیدگاه متفاوت ارایه گردیده است، برخی آن را زیبایی ظاهری و دارای بعد موسیقیایی می دانند و برخی دیگر معتقدند همانگی در فواصل آیات به دلیل نکات بلاغی و معنایی است. در این نوشته به تحلیل نمونه هایی از آیات پرداخته شده و در پی آن این نتیجه به دست آمده است که معنا نقش اساسی در گزینش واژگان به عنوان فواصل آیات دارد و چینش این واژه ها تنها بخاطر زیبایی ظاهری نیست بلکه معنا نیز تعیین کننده است در اینکه چه واژه ای در جای فاصله قرار بگیرد.

کلیدواژه ها:

قرآن کریم ، فاصله ، معنا ، سجع