تضمین و اغراض بلاغی آن با تکیه بر شواهدی از قرآن کریم

قرآن کریم معجزه جاودان ادب و بلاغت محسوب می گردد و یگانه اثر گوهرباری می باشد که مملو از وجوه بلاغی و ادبی است، از مهم ترین آن وجوه می توان به تضمین که خود برچند دسته (عروضی، بدیعی، بیانی، نحوی) تقسیم می شود، اشاره کرد. تضمین مبحثی است که برخی از علمای صرف و نحو در کتب خود به صورت استطرادی و در ضمن مساله لزوم و تعدی فعل بدان پرداخته اند، از طرفی دیگر این اصطلاح در علم بدیع با رویکردی متفاوت با نحو جایگاه مهمی را به خود اختصاص داده است و علمای بلاغت نیز تحت عنوان تضمین بیانی آن را بررسی کرده اند. از آنجا که مهم ترین غرض بلاغی تضمین، ایجاز است و ایجاز نیز مهم ترین وجوه بلاغی محسوب می شود تا جایی که در تعریف بلاغت گفته اند: بلاغت ایجاز است، تضمین نقش بارزی در بلاغت ایفا می کند به همین دلیل علمای بلاغت زیاد بدان پرداخته اند. در این پژوهش سعی بر این است تا ضمن تعریف تضمین به تقسیم آراء علماء در این باره و بیان برخی از اغراض بلاغی و فواید آن در قرآن کریم با روشی تحلیلی توصیفی پرداخته شود.

کلیدواژه ها:

قرآن کریم ، بلاغت ، تضمین