فرآیند استراتژیک مراقبت از دانش سازمانی در سازمانهای دانش بنیان

بخشی از حافظه و خاطرات یک سازمان ممکن است از بین بروند، موقت یا دائمی، و این امر به دلیل مهندسی مجدد، برون سپاری فعالیت ها و یا سیاستهای عمومی مدیریت اتفاق می افتد. آیا واقعاً سازمان از بیماری فراموشی(Amnesia syndrome) در رنج است؟ آیا خلا دانشی در زمان ترک کارکنان از سازمان اتفاق نمی افتد؟ استراتژی های نگهداری شما برای مواردی دانشی که سازمان شما فرا می گیرد چیست؟ آیا پس از رفتن کارکنان از سازمان باز هم تماس های خود را با آنان برقرار می سازید؟ آیا مستمراً از تجربیات بهمراه برده شده آنان استفاده می کنید؟ آیا از درسهای فرا گرفته (lesson learned) در پایان یک پروژه بهره می برید؟ آیا این درسها به عنوان راه کارهای استراتژیک در پروژه های بعدی به کار گرفته میشوند؟ پاسخ این سوالات و خیلی دیگر از سوالات مهمی که در راستای اهمیت استراتژیک مراقبت از دانش سازمانی در سازمان های امروز مطرح می باشند، در قلمرو فعالیت های مدیریت دانش(Knowledge managemen) قرار گرفته است.پیشگامان و صاحبنظران حوزه مدیریت دانش که تجربیات ارزشمندی در زمینه اجرای این مفهوم نوین کسب نموده اند، چنین عنوان می کنند که شناخت، تدوین، بکارگیری، ذخیره نمودن، اشتراک و نهایتاً مراقبت از دانش سازمانی به عواملی هم چون دارا بودن نگاه عمیق به سرمایه های تفکری (Conceptual properties) و مراقبت از آنان، بهره گیری از دانش آنان، جلوگیری از خروج بی رویه آنان با اعمال مکانیزمهای تشویقی مادی و معنوی، عدم قطع ارتباط با نیروهایی که به نحوی منطقی سازمان را ترک می گویند و استفاده از تجربیات و دانش پنهان آنان پس از خروج ، ایجاد احساس تعلق عمومی به دانش سازمان برای تمامی کارکنان، ایجاد تعادل در حوزه های دانش سازمان، همه و همه به رویکرد استراتژیک مراقبت از دانش سازمانی بستگی دارد و آن را تقویت خواهد نمود. معمولاً سازمان ها از ارزش فرآیندهایی که به درستی طراحی می کنند و هم چنین از تجربیات و دانش پنهان کارکنان براورد خوبی ندارند.نتیجه این برآورد غیر واقعی ما را به از دست دادن دانش چرائی(know-How) رهنمون خواهد شد.فرآیند مراقبت از دانش سازمانی به سه بخش عمده تقسیم می شود: 1- انتخاب (selection)2- ذخیره سازی(store) 3- به روز رسانی(updating) مشخص نمودن کلیه کارکنان و کارشناسانی که دارای دانش پنهان مفید برای سازمان مستند سازی درسهای فراگرفته شده از فرآیندهای اصلی و آماده سازی زیرساخت های فناوری اطلاعات ما را در امر هر چه بهتر مراقبت نمودن از دانش سازمانی و سرمایه های دانشی مساعدت خواهند داد. در این مقاله تلاش خواهیم نمود که از اهمیت حافظه سازمان(organization memor)، تامل و تعمق بر نگهداری و مراقبت از مالکیت های دانشی گذشته در سازمان صحبت کرده و تاکید کنیم که حافظه سازمانی نه تنها نقطه ارجاع برای تجربیات جدیداست ، بلکه بدون حافظه هیچگونه یادگیری در سازمان شکل نمی گیرد. حافظه سازمانی در واقع عبارت از سامانه حفظ و نگهداری دانش، مهارت و تجربه در ماورای زمان حاضر که می تواند در یک زمان دیگر جابجا شده مورد استفاده قرار گیرد.این مقاله نگاهی موشکافانه به بحث یادگیری و فراموشی نیز داشته و شیوه های نگهداری و مراقبت از دانش و تجربه و شایستگی کارکنان را مورد بررسی قرار میدهد. فرآیندهایی هم چون یادگیری ، فراموشی و تکرار این فرآیند با رویکرد استفاده از تجربیات گذشته و پیاده سازی مستمر مدیریت تغییر نیازمند یک ساختار مناسب در سازمانها است. هم چنین مقاله تلاش دارد تا با معرفی و تجربیات سازمان های موفق در امر مدیریت دانش، مفهموم مراقبت از دانش سازمانی را به عنوان یکی از راهبردهای اصلی سازمان مورد تاکید قرار دهد.