نماز و بازدارندگی آسیب های اجتماعی

مقدمه: اگر چه نیایش و پرستش به حیطه الهیات تعلق دارد، اما از این منظر که بخشی از رفتارهای انسان را پوشش می دهد، موضوع علم روان شناسی نیز خواهد بود؛ هم رفتارهای زیرمجموعه آن، هم رفتارهایی که به نحوی با آنها در ارتباط است. بنابر این، توجه روان شناسانه به پرستش و نیایش می تواند به بررسی مجموعه ای وسیع از رفتارها و سازمان یافتگی آن ها منجر شود.اگر عبادت را آمیزه ای از پرستش، نیایش، پناه جویی، رازگویی، نیازخواهی و عشق بدانیم، نماز بالاترین مصداق آن است. در پژوهشهای روان شناسی مذهب نیز، نماز به عنوان هسته دین، مهم ترین شکل عملی دینداری، یکی از قدیمی ترین اعمال شفابخش قلمداد می شود که در تامین و تقویت بهداشت روانی و جسمانی افراد مانند کاستن از اضطراب و افسردگی و تنیدگی ؛ نقش بسزایی ایفا می کند. علاوه بر این، آثار تربیتی نماز نیز قابل توجه است؛ آثاری همچون :نقش بازدارندگی از فحشا و منکر، پاکسازی انسان از کبر و مواردی از این دست، که در روایات و احادیث اسلامی مکرر مورد تاکید قرار گرفته است.هدف: مقاله حاضر به بررسی انگیزه های نماز و تاثیر انگیزه های مذکور بر نگرش و ادراک افراد به عنوان عاملی بازدارنده در جهت اصلاح و پیشگیری آسیب های اجتماعی می پردازد. روش و ابزارها: در پژوهش حاضر از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده، به این شکل که در بحث نماز با تحلیل آیات و روایات اسلامی و توصیفی روانشناسانه استفاده شده و در بحث از آسیب های اجتماعی با تحلیل مواردی از آسیب ها و توصیفی واقع گرایانه در جهت رسیدن به نتیجه ی مطلوب صورت گرفته است.یافته ها: بر اساس گزارش های متعددی که برگرفته از پژوهش ها و تحقیقات میدانی بوده، متاسفانه آسیب های اجتماعی از جمله اعتیاد، طلاق، روسپیگری، فرار از خانه، سرقت، شرب خمر، حاشیه نشینی، زندانیان و... رو به رشد فزاینده می باشد و تاسف بار تر، کاهش سن آسیب می باشد که نسل جوانان و نوجوانان کشور را تحت تاثیر قرار داده است.نتیجه گیری: نوجوانی و جوانی یکی از مهم ترین مراحل زندگی آدمی محسوب می شود و آخرین مرحله تحول شناختی و گذار از مرحله پیرو دیگران بودن به دوره مستقل بودن است؛ دوره ای که نوجوان به هویت واقعی خویش دست می یابد و اگر رفتاری با انتظارات مشترک اعضای جامعه و یا یک گروه یا سازمان اجتماعی سازگار نباشد و بیشتر افراد آن را ناپسند و یا نادرست قلمداد کنند، کجروی اجتماعی تلقی می شود. انجام عبادات روزانه فردی و جمعی به عنوان عامل پیش گیرانه مطرح است. لذا آسیب های اجتماعی که پدیده هایی واقعی، متغیر، قانونمند و قابل کنترل و پیش گیری اند ، کنترل پذیری آنها با برنامه ریزی های کوتاه و بلند مدت قابل اجرا در تمامی جوامع بشری می باشد.

کلیدواژه ها:

آسیب های اجتماعی ، نماز ، بازدارندگی ، عبادت ، قرآن