بررسی حقوقی خرید و فروش اعضای بدن

ارتباط انسان با اعضای بدن خویش، از مباحثی است که امروزه در حل برخی مسایل مستحدثه بدان توجه می کنند. تعیین نوع این رابطه و قلمرو آن با بررسی ریشه های بحث در متون فقهی، در برخی از مسایل فقهی و حقوقی، همچون اهدای عضو در زمان حیات و پس از آن ]هنگام مرگمغزی[ و همچنین بحث اخذ مال در برابر عضو، اثر مستقیم خواهد داشت ماهیت این رابطه در کلام فقیهان و برخی نویسندگان با عنوان رابطه تملیکی ملکیت ذاتی و اعتباری وتسلیطی تبیین شده است. با بررسی ادله فقهی و مبانی حقوقی، این رابطه از نوع سلطنت است و بر فرض تمامیت آن نزد عقلا، نمی توان به مباحثی همچون حرمت ضرر بر نفس وقتل نفس به منزله محدودکننده این سلطنت استناد کرد؛ زیرا ادله آن دلالتی بر این زمینه ندارند و مطلب از این نظر جهت قابل خدشه نخواهد بود؛ هرچند گستره سلطنت مستفاد از سیره، روشن نیست . از آثار تبیین این رابطه، مشخص شدن پاسخ این پرسش است که آیا انسان در برابر اعطای عضوی از بدن خود به دیگری، می تواند طلب عوض کند و آن را در قالب خرید و فروش طرح نماید، یا اینکه چنین اختیاری ندارد. آنچه از بررسی اقوال و ادله به دست می آید، این است که اگر به هر دلیلی، عضوی از بدن انسان قطع شود، عنوان مال بر آن صدق می کند و قابل معاوضه و خرید و فروش خواهد بود

کلیدواژه ها:

مال ، سلطنت ، حق ، معاوضه ، خرید و فروش اعضای بدن