بررسی عوامل وموانع مشارکت بهره برداران در طرح های مشارکتی (موضوع تبصره ٧٦ قانون برنامه دوم)

تبصره ٧٦ مصوب قانون برنامه دوم توسعه، با هدف تشویق مشارکت بهرهبرداران در طرحهای توسعه منابع آب از سیاستهای اقتصادی- اجتماعی دولت جهت استفاده بهینه از منابع آب کشور است. در این تحقیق عوامل و موانع اجرای این طرحها، از سه بعد قانونی ، مدیریتی و مشارکتی بررسی شدهاند. فرضیه عام تحقیق عبارتست از: میزان مشارکت مردم در طرحهای تبصره ٧٦ ، تابعی است از ویژگیهای محیطی منطقه اجرای طرح، خصوصیات بهرهبرداران، مدیریت شرکتهای آب منطقهای، قانون تبصره ٧٦ (آئیننامه)، پنداشت بهرهبرداران از طرح، ویژگیهای طرح و تعامل نگرش بهرهبرداران و کارگزاران. این تحقیق از نوع پیمایشی و ابزار جمعآوری اطلاعات آن پرسشنامه میباشد. دادههای تحقیق با نرمافزار SPSS تجزیه و تحلیل و علاوه بر آمار توصیفی از تحلیل رگرسیون چندمتغیره نیز استفاده گردیدهاست. نتایج نشان میدهد که مفهوم مشارکت، نزد قانون، کارشناسان و بهرهبرداران متفاوت است. مهمترین تسهیلکنندههای مشارکت از نظر کارشناسان، حیاتی بودن آب برای مردم و حل مسائل و مشکلات مربوط به وثیقه، واز نظرکشاورزان پیشرفت روستا و افزایش درآمد میباشد. مهمترین موانع از نظر کارشناسان، وجود بدهیهای قبلی مردم به بانک، بالابودن سود وام و پرهیز بهرهبرداران از تعهد به بانک، و از نظر بهرهبرداران، عدم اطمینان به امکان پرداخت اقساط وام در آینده، کوتاهبودن دوره بازپرداخت وام و عدمتطابق سهمالشرکه با توان مالی است. در ارتباط با فرضیههای تحقیق نیز، بین میزان لحاظکردن آراء و شرایط مردم در اجرای طرحها، آموزش و اطلاعرسانی، میزان توجه به برنامهریزی و جلب مشارکت مردم رابطه معنیداری موجود است. همچنین بین سابقه فعالیت کشاورزی، خصوصیات روانشناختی، وضعیت اقتصادی و پنداشت بهرهبرداران از طرحها (از جنبههای مزیت نسبی، آزمونپذیری، سازگاری و پیچیدگی) با میزان مشارکت آنها رابطه معنیداری وجود دارد

کلیدواژه ها:

مشارکت ، آب ، بهرهبرداران ، مدیریت منابع آب ، تبصره ٧