ارزیابی تاثیر پارامترهای هواشناسی بر غلظت ریزگرد ها(مطالعه موردی نواحی شمال و شمال شرق شهرستان مشهد)

در چند سال اخیر بر اثر دخالت های انسان در استفاده غیر منطقی از منابع طبیعی و تخریب آن پدیده گرد و غبار شدت یافته و به یکی از دغدغه های برنامه ریزان حوضه سلامت عمومی تبدیل شده است. طوفان های گرد و غبار از جمله رویداد های طبیعی هستند که به طور گسترده در سرتاسر جهان در مناطق خشک و نیمه خشک به خصوص در مناطق تحت خشکسالی شدید اتفاق می افتند. مناطق خشک که بیش از 40 درصد سطح زمین را می پوشانند منبع مهمی از طوفان های گرد و غبار در جهان هستند. شهر مشهد نیز در پی تغییرات اقلیمی و خشکسالی های اخیر از تبعات این پدیده متاثر شده است. در این پژوهش ضمن اندازه گیری غلظت ذرات معلق (PM10 و PM5و PM2.5 و PM2 و PM1 و PM0.7 و PM0.5 و PM0.3) در نواحی شمال و شمال شرق شهرستان مشهد و تلفیق داده ها با داده های سازمان حفاظت محیط زیست، تاثیر پارامترهای هواشناسی بر افزایش غلظت ریزگردها مورد بررسی قرار گرفته است.شواهد نشان می دهد که افزایش غلظت ریزگردها با افزایش دمای هوا نسبت مستقیم و با افزایش میزان بارندگی و رطوبت نسبت عکس دارد. بنابراین در فصول خشک شاهد مقادیر بالای ریزگرد ها هستیم. برای تشریح نقش بادها در پدیده ریزگردها گلبادهای مربوط به فصول تر و خشک با استفاده از اطلاعات بادهای 22 سال اخیر شهر مشهد ترسیم شده و با توجه به جهت وزش باد غالب در فصل تابستان می توان غلظت بالای ریزگردهای نواحی مرکز و غرب شهر را به فعالیت معادن شن و ماسه، کارخانه های سنگ بری، کارگاه های مصالح ساختمانی، کوره های آجرپزی، واحدهای مختلف شن شویی و همچنین سازندهای سست همچون مارن و گچ در نواحی شرق و شمال شرق که بیشتر تحت تاثیر فرسایش بادی هستند، نسبت داد.

کلیدواژه ها:

ریزگرد ، اثرات زیست محیطی ، مشهد ، PM ، پارامترهای هواشناسی