خوانش مفاهیم تصوف در معماری مسجد جامع عباسی اصفهان به مثابه یک متن

تصوف و عرفان از مهمترین گرایش ها مذهبی در زمان صفویه می باشد، که بر هنر ایرانی بسیار تاثیر گذار بوده است. طریقت صوفیه بر اساس طی کردن مراحل سیر و سلوک عارفانه و رسیدن به کمال مطلوب استوار است. ورود تصوف در صنف صنعتگران ایران از جمله معماران از طریق فتوت نامه ها و آیین جوانمردی باعث شکل گیری تفکرات صوفی گرایانه در معماران، تاثیر پذیری بنا ها و بخصوص مساجد به عنوان بنای مذهبی شاخص از این طریقت گردیده است. مسجد جامع عباسی (مسجد امام اصفهان) که از جمله با شکوه ترین و زیباترین مساجد دوره صفویه است. در زمان شاه عباس اول و به همت استاد علی اکبر بنای اصفهانی در ضلع جنوبی میدان نقش جهان ساخته شده است. هدف این تحقیق شناخت تصوف و مراحل هفتگانه سیر و سلوک عارفان طریقت (طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت، فنا) و سپس یافتن ارتباط معنوی و تاویل معمارانه بین هر یک این مراحل با عناصر اصلی شکل دهنده این مسجد جامع عباسی است. روش این تحقیق به شیوه توصیفی تحلیلی بوده و اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده اند.

کلیدواژه ها:

تصوف ، عرفان ، مسجد ، معماری