ارزیابی جریان زیست محیطی با استفاده روش اسمختین (مطالعه موردی: رودخانه های استان کهگیلویه و بویراحمد)

ایران با واقع شدن در منطقه ای خشک و نیمه خشک، از یک سوم بارندگی متوسط جهانی (250 میلی متر بارندگی در سال معادل 413 میلیارد مترمکعب در سال) برخوردار می باشد، که میانگین بارندگی استان کهگیلویه و بویراحمد 477 میلی متر می باشد. مفهوم جریان زیست محیطی، مفهوم نسبتا جدیدی در کشور ما می باشد، علی رغم اینکه ایران دارای رودخانه ها و تالاب های زیادی می باشد اما تاکنون مطالعات دقیقی در این زمینه صورت نگرفته است و از آنجایی که سطح دانش فعلی از اکولوژی رودخانه و داده های موجود بسیار محدود می باشد، بنابراین هدف اصلی این تحقیق ارایه روش های کاربردی تعیین جریان زیست محیطی رودخانه ها می باشد. در این تحقیق، برای تعیین شدت جریان زیست محیطی از روش اسمختین (Smakhtin)، استفاده شده است. نتایج نشان در روش اسمختین نیاز آب زیست محیطی رودخانه بشار، مارون و زهره به ترتیب 1/6 مترمکعب در ثانیه (31درصد MAR)، 3/5 مترمکعب در ثانیه (29 درصد MAR)، 2/5 مترمکعب در ثانیه (31درصد MAR) است. نتایج حاصل از تحقیق حاضر نشان می دهد که روش های سریع محاسبه جریان زیست محیطی بکار گرفته شده در ایران، عمدتا بدون در نظر گرفتن شرایط زیست محیطی ایران بکار برده می شوند، که این امر دقت نتایج حاصله را بشدت کاهش داده و گاه حتی نتایج معکوسی را حاصل می کند. بنابراین پیشنهاد می شود مطالعات بیشتر بر روی مشخصات فیزیکی (عرض، عمق و سرعت) کانال رودخانه برای مشخص شدن در سطوح مطلوب زیستگاه ماهیان انجام گیرد.

کلیدواژه ها:

زیست محیطی ، رودخانه بشار ، رودخانه زهره ، رودخانه مارون ، روش اسمختین