بررسی مسیولیت کیفری ناشی از اختلالات روانی غیر جنون در حقوق جزایی جدید 1392 ایران

طبق قانون جدید مجازات اسلامی مصوب 1390 بیماری های روانی یعنی بیماری هایی که سلامت عقل و روان را تحت تاثیر قرار می دهد و اراده را از انسان سلب می کند فرد را در حالت جنون قرار داده و از مسوولیت کیفری می رهاند. احراز از مسیولیت کیفری مستلزم آن است که شخص به هنگام ارتکاب جرماز درک و شعور لازم برخوردار باشد.به گونه ای که اعمال وی از روی اراده و آگاهی انجام شود در غیر اینصورت جرم به وی قابل انتساب نخواهد بود وشخص تحت عنوان جنون از مسیولیت کیفری مبرا می شود نظام عدالت کیفری ایران از ابتدا تا کنون تلاش برای هم سو کردن قوانین با مقتضیات زمان دربرخورد با موضوع جنون رویکرد های متفاوتی اتخاذ کرده است آخرین تلاش قانونگذار در این زمینه به تصویب، قانون مجازات اسلامی 1392 است که بهموضوع اختلالات روانی و تاثیر آن در مسولیت کیفری پرداخته است در این تحقیق ضمن بررسی قوانین جاری در خصوص موضوع، ابتدا مسولیت کیفری وغیرجنون تعریف می شود سپس روش تشخیص جنون و احراز و تفاوت های آنها مورد بحث قرار می گیرد و سپس تکلیف قاضی در برخورد با مجرمی کهدارای حالت اختلالات روانی احراز است به تفکیک بر اساس زمان عارض شدن نسبت به زمان ارتکاب جرم موردبحث قرار می گیرد. در این راستا قانونگذار نخستین قام را در قانون مجازات عمومی مصوب 1304 برداشت برداشت و در آن با اشاره به دیگر اختلالات دماغی علاوه بر جنون و با پذیرش اصل نسبی بودن مسیولیت کیفری این قبیل بیماران، احکام ناظر بر عدم مسیولیت کیفری و بعضا مسیولیت کیفری تقلیل یافته ی این دسته از بزهکاران را تبیین نمود. اما امروز قانون مجازات اسلامی با کشیدن خط بطلان بر قوانین پیشین صرفا جنون )نه دیگر اختلالات روانی( را عامل رفع مسیولیت کیفری معرفی نموده است.

کلیدواژه ها:

مسیولیت کیفری ، اختلالات روانی غیر جنون ، بزهکاری ، بزهدیدگی