تحلیل آسیب پذیری منابع آبهای زیرزمینی با استفاده از روش دراستیک و مقایسه آن با پارامتر نیترات در گیلان

توسعه صنعتی، کشاورزی و افزایش جمعیت در دهه های اخیر باعث استفاده روز افزون از مواد شیمیایی، کودها و افزایش ضایعات صنعتی دربخش های مختلف و در نتیجه آلودگی منابع آب خصوصا آبهای زیرزمینی شده است. اعمال یک مدیریت مناسب بر منابع آب با تعیینمناطق آسیب پذیر به عنوان اولین راهکار می تواند مفید باشد. هدف این پژوهش ارزیابی آسیب پذیری در دشت مرکزی گیلان با مدلدراستیک بود. جهت شناسایی نواحی آسیب پذیر آبخوان دشت مرکزی گیلان در برابر آلودگی، از مدل مذکور استفاده و نقشه آسیب پذیریآبخوان تهیه شد. اصول مدل دراستیک بر پایه ترکیب هفت مولفه ی عمق تا سطح ایستابی، تغذیه خالص، محیط آبخوان، محیط خاک،توپوگرافی، محیط غیر اشباع و هدایت هیدرولیکی است که پس از رتبه دهی؛ اعمال تاثیر وزنی به هر مولفه و ترکیب جبری هفت مولفهنتیجه نهایی معرف آسیب پذیری آبخوان خواهد بود. برای این کارابتدا اطلاعات مربوط به هفت مولفه در آبخوان دشت مرکزی گیلان جمعآوری و پس از ورود به نرم افزار GIS نهایتا لایه های مورد نیاز مدل تهیه گردید. سپس با استفاده از تکنیک های هم پوشانی و پس از اعمالضرایب وزنی لازم بر هر لایه، نقشه نهایی آسیب پذیری منطقه تهیه گردید. نمایه حاصل از مدل دراستیک بین 182 - 82 برای آسیب پذیریابخوان دشت مرکزی گیلان متغیر بود. در این دشت آسیب پذیری خیلی کم و آسیب پذیری خیلی زیاد مشاهده نشد. نقشه نهایی مدلدراستیک نشان داد که 64 / 48 درصد از منطقه دارای آسیب پذیری بالا و 55 / 50 درصد دارای آسیب پذیری متوسط و تنها مساحت کوچکیاز دشت دارای آسیب پذیری کم می باشد. نتایج حاصل از همبستگی بین مولفه های مدل دراستیک و یون نیترات نشان داد که بیشترینهمبستگی بین یون نیترات و مولفه ی عمق تا سطح ایستابی وجود دارد. میانگین غلظت نیترات در چاه های مورد مطالعه در دشت مرکزیگیلان برابر 92 / 8 میلی گرم بر لیتر است.

کلیدواژه ها:

شاخص دراستیک ، آنالیز حساسیت ، نیترات ، GIS ، گیلان