رابطه ریخته ای شخصیتی و سبکهای مقابله با تنیدگی در دانشجویان

زمینه: در سالهای اخیر، گروه وسیعی از شواهد تجربی نشان دادهاند که بین رگههای شخصیتی روانرنجوری، برونگرایی و وظیفهشناسی و شیوه ترجیحی رویارویی با رخدادهای تنیدگی زا رابطه وجود دارد. با این وجود، به منظور پیشبینی شیوههای مقابله با تنیدگی، نقش ترکیبی رگهها در کانون توجه محققان نبوده است. هدف: پژوهش حاضر در صدد است تا در بین دانشجویان دختر و پسر، نقش ریختهای شخصیتی هشتگانه تماشاگر، ناایمن، شکاک، مضطرب، لذتطلب، تکانشی، کارآزموده و پیچیده را بر سبکهای مقابله مسیلهمدار، هیجانمدار و اجتنابی مطالعه کند. روش: 419 دانشجو (166 پسر و 253 دختر) سیاهه پنج عامل (جان، دوناهو و کنتل، 1991 (و پرسشنامه مقابله با موقعیتهای تنیدگیزا (اندلر و پارکر، 1990 (پاسخ دادند. به منظور مطالعه نقش ریختهای شخصیتی و جنس بر سبکهای مقابله با تنیدگی از روش آماری تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد. یافتهها: نتایج نشان دادند که برای پیشبینی شیوه مواجهه انطباقی با رویدادهای تنیدگیزا، ریختهای مشتمل بر روانرنجورخویی پایین و وظیفهشناسی بالا و در مقابل، برای پیشبینی شیوه مواجهه غیرانطباقی با رخدادهای تنیدگیزا، ریختهای دربردارنده روانرنجوری بالا و وظیفهشناسی پایین موثر بودند. همچنین، نتایج نشان داد که الگوی ترکیب رگه برونگرایی با رگههای روانرنجوری و وظیفهشناسی، کیفیت اثرگذاری رگه برونگرایی بر سبک-های مقابله با تنیدگی را تعیین میکند. در نهایت، نتایج از اثر اصلی عامل جنس بر سبکهای مقابله با تنیدگی و از عدم معنادای اثر تعاملی دو منبع تغییرپذیری ریختها و جنس برای پیشبینی شیوههای مواجهه با تجارب تنیدگیزا به طور تجربی حمایت کرد. نتیجهگیری: یافتههای پژوهش حاضر از از یک طرف بر نقش تفسیری و تبیینی ریختها در پیشبینی سبکهای مقابله با تنیدگی و از طرف دیگر، بر استقلال یا تعامد منابع تغییرپذیری ریختها و جنس در پیشبینی سبکهای مقابله تاکید میکند.

کلیدواژه ها:

شخصیت ، روانرنجوری ، برونگرایی ، وظیفهشناسی ، ریختشناسی ، سبکهای مقابله ، تفاوتهای جنسی