طراحی الگوی مدیریت مشارکتی شالیکاران با رویکرد پایداری اجتماعی در تالاب بینالمللی فریدونکنار

امروزه تالابها تحت فشارهای روزافزون ناشی از رشد جمعیت، فقر و نابرابریهای اقتصادی، تضادهای اجتماعی و اقتصادی بین جوامع محلی و بهره برداری ناپایدار از منابع گیاهی و جانوری قرار دارند. فعالیتهای کشاورزی ساکنان محلی به ویژه کشاورزی سنتی و معیشتی در اراضی تالابی، همواره به عنوان یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار درپایداری اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی این سرمایههای طبیعی مطرح بوده و همین امر سبب شد که سال 2014 از سوی سازمان ملل متحد به سا ل جهانی کشاورزی خانوادگی و از سوی کنوانسیون تالابهای با اهمیت بینالمللی موسوم به کنوانسیون رامسر به سال تالابها و کشاورزی نامگذاری شود. هدف تحقیق حاضر، طراحی الگوی کلیمدیریت مشارکتی شالیکاران با رویکرد پایداری اجتماعی در سایت تالابی فریدونکنار استان مازندران میباشد. جامعهی آماری نخست این تحقیق شامل کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی، شرکت سهامی آب منطقهای و ادارات کل شیلات و حفاظت محیط زیست استان مازندران و همچنین ادارات جهاد کشاورزی، حفاظت محیط زیست، شیلات و آب منطقهای شهرستانهای بابلسر، فریدونکنار و محمودآباد (محدودهی سایت تالابی فریدونکنار) به تعداد 18 کارشناس بوده که به شیوهی تمامشماری و با استفادهاز روش دلفی دو مرحلهای مورد مطالعه قرار گرفتهاند. همچنین جامعهی آماری دوم این تحقیق، کلیهی شالیکاران مالک اراضی سایت تالابی فریدونکنار به تعداد 3249 نفربوده که با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 345 نفر به عنوان نمونهی آماری انتخاب شدند. در این مرحله به منظور انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری طبقه ای- تناسبیاستفاده شده و در هر طبقه نیز نمونهها با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. به منظور تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از توزیع و تکمیل پرسشنامه ها ازنرمافزارهایAMOS و SPSSRWin19Rاستفاده شد. مهمترین یافتههای این پژوهش نشان داد که از دیدگاه کارشناسان مورد مطالعه؛ گویههای احترام به ارزشها و باورهای مشترک ذینفعان مختلف، ایجاد اعتماد به نفس در خود و جامعه محلی و توجه به گروهها و نهادهای محلی و نقش آنان در مدیریت تالاب به عنوان مهمترین شاخص های پایداری اجتماعی تالاب فریدونکنار مشخص شدهاند. همچنین نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل پرسشنامهی شالیکاران با استفاده از روش تحلیل مسیر نیز حاکی از آن است که سازوکارهای زیستمحیطی، سازوکارهای فرهنگی و دانش مدیریت مشارکتی با رویکرد پایداری اجتماعی تالاب به ترتیب دارای بیشترین اثر کل (مثبت) بر متغیرهای دانش مدیریت مشارکتی با رویکرد پایداری اجتماعی تالاب، نگرش مدیریت مشارکتی با رویکرد پایداری تالاب و رفتار مدیریت مشارکتی شالیکاران با رویکرد پایداری اجتماعی تالاب فریدونکنار میباشند. مجموعهی متغیرهای مستقل تحقیق، توانایی تبیین 63 درصد از تغییرات متغیر رفتار مدیریت مشارکتی شالیکاران با رویکرد پایداری اجتماعی تالاب را دارند

کلیدواژه ها:

تالاب فریدونکنار ، پایداری اجتماعی ، مدیریت مشارکتی ، شالیکاران ، مازندران