تصویر خیال آب در دفتر پنجم مثنوی معنوی

این مقاله به بررسی بسامد واژه ی آب، صورخیال و اندیشه های نهفته در ورایتصویر آب در مثنوی معنوی مولانا می پردازد. آب با 993 مورد، پر بسامدترین واژه درمیان عناصر بیجان و جاندار طبیعت در شش دفتر مثنوی است. کاربرد 505 موردواژهی آب در ضمن تمثیل های مثنوی مبین این است که تمثیل، تصویر خیال برگزیده-ی مولانا در طرح اندیشه های والای اوست. بررسی سویه ی دوم صور خیال آب نشانمیدهد که در ورای تصویر آب، غالبا امری انتزاعی و غیر مادی نظیر حضرت حق، انبیا واولیا، روح و ضمیر انسان کامل، حقیقت، معرفت، وحی و مکاشفات عرفانی، عشق، توبه،ایمان، عمل صالح و ... است و به ندرت آب، تصویرگر امری مادی بوده است. گلابه، آبشور، شوراب و آب آتشین نیز از انواع آب در مثنوی است که مولانا با نگرشی منفی آنرا در تقابل باآب زلال قرار میدهد و به مرزبندی میان امور متشابه می پردازد.

کلیدواژه ها:

آب ، مثنوی معنوی ، مولوی ، صور خیال ، تمثیل