بررسی فضای شهری در جهت زیبایی شناختی ایرانی- اسلامی

فضاهای شهری به عنوان یکی از ارکان هویت ساز شهرهای ایرانی، در طول سالیان متمادی تحت تاثیر آموزه ها و الگوهای فکری و هنری شکل گرفته و زمینه را برای مشارکت و تعامل مردم فراهم نموده بود، لیکن در عصر حاضر، با تغییر و تحول در عرصه معماری و شهرسازی، فرایند طراحی و خلق فضای شهری به افول گراییده و نقشی معیوب یا ناقص از هویت ملی و فرهنگ ایرانی اسلامی را تبیین می نماید. از اصلی ترین وظایف مدیران و مسیولان شهری در تهیه برنامه ها و طرح های توسعه ی شهر بهره گیری از ارزش های اصیل فرهنگ ایرانی، روز آمد نمودن تجارب معماری و شهرسازی تمدن ایرانی- اسلامی و بومی کردن آنها متناسب با بستر، اقلیم و سایر ویژگی های فرهنگی و اتماعی در جهت شاخص سازی، خودکفایی و هویت مند نمودن شهرها از یکدیگر می باشد. بخشی از این مسیله به دلیل بی توجهی به اصول و معیارهای طراحی و بخش دیگر به دلیل عدم تطابق اصول و معیارها با شرایط فرهنگی روز است. این مسایل در طراحی فضای شهری به عدم اعتبار و اصالت طرح، منجر گردیده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی اصول طراحی فضای شهری، که سعی بر آن است تفکر اسلامی، فرهنگ و هویت ایرانی در فضای شهری متجلی شود. نخست به تعاریف و مبانی نظری مرتبط با موضوع پژوهش پرداخته و سپس بر اساس شناخت مولفه ها و چارچوب نظری به کمک روش های جمع آوری اطلاعات و فرایند بررسی اصول طراحی فضای شهری، سناریوی بهینه پیشنهاد شده است. بدین ترتیب در راستای فرآیند می توان پس از تهیه چشم انداز، اهداف، راهبردها و رهنمودها، به فضایی منسجم و پیوسته با حفظ هویت و فرهنگ ایرانی اسلامی و کیفیت های زیبایی شناختی، انسان مداری، حضور پذیری و ... نایل گردید.

کلیدواژه ها:

فضای شهری ، زیبایی ، هویت ، اصول طراحی ، ایرانی - اسلامی