احیای ساختار سنتی محله در شهر تهران راه حلی برای ایجاد پایداری اجتماعی

یکی از مهمترین موانع پایداری اجتماعی در سالهای اخیر در شهر تهران، توسعه برونزا و عدم توجهکافی به بافت های تاریخی غالبا ارزشمند مرکز شهر می باشد. توجه بیش از حد به توسعه بیرونی شهر وتمرکز فعالیت ها وفضاهای شهری نظیر فضاهای جمعی و خدماتی در لبه های توسعه یافته تر سبب منزویشدن محلات تاریخی و جا ماندن آنها از روند معاصرسازی و توسعه شده است. عدم انطباق ویژگی هایکالبدی این محلات با نیازهای معاصر، سبب مهاجرت ساکنین اصلی به نقاط توسعه یافته تر و بیرونیشهر و جایگزینی جمعیت مهاجر روستایی کم درآمد در این محلات می شود. با ورود ساکنین جدید و ازمیان رفتن یکپارچگی اجتماعی مفاهیم اساسی چون حس تعلق و مشارکت که از مولفه ای اساسی درمحلات ایرانی و پایداری اجتماعی آنها هستند مفهوم خود را از دست می دهند.این در حالی است که الگوی تقریبا مشابه محله ایرانی که شامل عناصر معناسازی چون آب، درخت واماکن مقدس و ویژگی های عملکردی و کالبدی زمینه ساز برای بروز فعالیت های اجتماعی می باشد، دربسیاری از این محلات وجود داشته و با عریان سازی و توجه بیشتر به این ساختارهای مرکز محله ای کهدارای قابلیت های رفتاری نیز می باشند، می توان در روندی معکوس نابه سامانی های فرهنگی را از طریقمولفه های پایداری نظیر حس تعلق و مشارکت ساکنین تضعیف کرده و با افزایش مشارکت ساکنین درامور محله بر بخشی از مشکلات کالبدی نیز فایق آمد. این نوشتار بر آن است تا با بررسی تاثیر عناصرمعنایی و هویت ساز مرکز محلات ایرانی، به نقش آنها را در فایق آمدن بر مشکلات ناشی از توسعهبرونزای شهرهای معاصر و ایجاد پایداری اجتماعی بپردازد.

کلیدواژه ها:

توسعه درونی ، محله محوری ، پایداری اجتماعی ، مرکز محله