آشکارسازی روند تغییرات زمانی جریان با استفاده از آزمون من کندال -مطالعه موردی: رودخانه بالخلوچای اردبیل

یکی از چالشهایی که بشر با آن روبهرو است، مسیله تغییر اقلیم و مشکلات ناشی از آن میباشد. تغییر اقلیم، تغییر در آبدهی رودخانههارا به دنبال خواهد داشت. در این تحقیق با استفاده از آزمون ناپارامتری من - کندال که یکی از متداولترین روشهای تحلیل روندسریهای زمانی است، روند تغییرات دبی ماهانه رودخانه بالخلوچای استان اردبیل بررسی گردید. بدین منظور ابتدا ضریب خودهمبستگی مرتبه اول هر سری از دادهها محاسبه شده و مقادیر بدست آمده با محدوده بازههای شرط معنیداری در سطوح 1 و 5 و11 درصد مقایسه شدند. در جایی که این مقادیر در بازه عدم معنیداری بودند، مستقیما آزمون من - کندال روی سری دادههای آنمقادیر اعمال گردید. ولی در جاهایی که مقادیر ضریب خودهمبستگی مرتبه اول سری دادهها خارج از بازه عدم معنیداری بود، ابتدانسبت به حذف این معنیداری از سری دادهها اقدام شد. به این منظور ابتدا شیب تخمینگر سن برای هر سری از دادهها محاسبه شد و با استفاده از آن روند از سری دادهها حذف گردید. از میان ایستگاههای موجود، ایستگاه پل الماس به دلیل وجود دادههای کامل مورداستفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که دبی رودخانه مورد مطالعه در 9 ماه از سال در دوره 55 ساله مورد بررسی دارای روند کاهش دبیو یکی از ماه ها دارای روند افزایش دبی و 5 ماه از سال فاقد روند بودند. ولی به طور کلی دبی رودخانه کاهشی بوده است. در نهایت مطابقت کلی نسبتا قابل اتکایی با فرض اولیه تحقیق مبنی بر کاهش دبی رودخانه مورد مطالعه به دلیل گرمایش زمین و کاهش بارندگی ها در نتایج مشاهده گردید

کلیدواژه ها:

آزمون من- کندال ، تخمینگر سن ، دبی رودخانه بالخلوچای ، روند