پهنه بندی ضریب فرسایش پذیری خاک (K) توسط زمین آمار (مطالعه موردی: حوزه آبخیز درویش چای)

یکی از عوامل اصلی و موثر در ایجاد فرسایش آبی، مقدار فرسایش پذیری ذاتی خاک است. با شناخت و ارزیابی این عامل، می توان ازطریق راهکارهای اصولی از زیان های مختلف فرسایش جلوگیری کرد و یا آن را به حداقل ممکن رسانید. تاکنون روشهای مختلفیبه صورت مستقیم (اندازه گیری) یا غیرمستقیم (استفاده از مدل) برای تعیین عامل فرسایش پذیری خاک معرفی شده است. روش های مستقیمعلیرغم دقت مناسب، به سبب وقت گیر بودن و جنبه های اقتصادی، زیاد مورد توجه نبوده، در حالیکه استفاده از مدل ها، روز به روز توسعهمی یابد. هدف از اجرای این تحقیق، برآورد مقدار ضریب فرسایش پذیری و تهیه نقشه پهنه بندی آن بر اساس نقاط اندازه گیری شده درسطح حوزه آبخیز درویش چای یکی از حوزه های مهم آبخیز استان اردبیل توسط روشهای زمین آماری می باشد. در پهنه بندی به روشکوکریجینگ بدلیل ارتباط و همبستگی نزدیک مقدار سیلت به ضریب فرسایش پذیری خاک، مقدار سیلت به عنوان متغیر کمکی انتخابگردید. در بین مدلهای برازشی، مدل کروی بدلیل ضریب تبیین بالاتر (R(2)=0/43) به عنوان بهترین مدل و روش کریجینگ ساده با توج به معیارهای آماری بدست آمده ریشه دوم میانگین مربعات خطا (RMSE=0/064)، ضریب ناش- ساتکلیف (NSC=-0/00031)، میانگین خطای بایاس (MBE=0/0012) و مجذور میانگین اشتباهات (MSE=0/0048) به عنوان برترین روش معرفی گردید. با توجه به نتایج تحقیق بدست آمده میتوان بیان نمود که روشهای درونیابی از جمله روشهای زمین آمار می توانند به عنوان ابزاری توانمند و دقیق و در عین حال ساده، دردسترس و ارزان در علوم کشاورزی و منابع طبیعی مورد استفاده گسترده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

کریجینگ ، فرسایش ، درون یابی