بررسی آزمایشگاهی آرایش آبشکن بسته و آبشکن بانداللایک بر الگوی فرسایش

رودخانهها تحت تاثیر پدیده فرسایش و رسوبگذاری دستخوش تغییرات گوناگونی میشوند که از آن جمله میتوان تغییر راستا، جابهجاییهای عرضی و طولی، وقوع میانبرها، تغییر تراز بستر و دگرگونی ویژگیهای هندسی مسیر را اشارهکرد. تغییرات مقطع، امر بسیار مهمی بوده و تحقیقات زیادی را در سالهای اخیر بهخود اختصاص داده است. با توجه به شرایط خاص الگوی جریان در قوس رودخانه، فرسایش سواحل خارجی قوس و رسوبگذاری در محل قوس داخلی باعثتغییر تدریجی فرم رودخانه میشود که معضلات زیادی از نظر اجتماعی و اقتصادی فراهم میکند. از این رو و از دیرباز، محققین زیادی مطالعاتی را برای کنترل فرسایش در مسیر مستقیم شروع کردهاند که منجر به ایجاد روشهای مختلف برای تثبیت ساحل رودخانه شده است. استفاده از آبشکنها، از جمله روشهای غیر مستقیم حفاظت از سواحل میباشد.آبشکنها، سازههای هیدرولیکی هستند که به صورت دیوارهای عرضی در کناره ساحل رودخانه ساخته شده و با دورکردن جریان از ساحل و متمرکز کردن آن در وسط، به حفاظت دیوارهها کمک میکنند. آبشکنها به دو صورت نفوذپذیر ونفوذناپذیر ساخته میشوند. از آن جا که آبشکنها مانعی در برابر جریان میباشند، خود در معرض آبشستگی قرار خواهند گرفت. آگاهی از میزان آبشستگی در اطراف آبشکنها به طراحی دقیق تر آنها کمک کرده و از تخریب و واژگونی آبشکنها در اثر فرسایش جلوگیری خواهد کرد. هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر نفوذپذیری آبشکنها بر تغییرات ابعاد چاله، % آبشستگی و توپوگرافی بستر در مسیر مستقیم در شرایط غیر مستغرق میباشد. با در نظر گرفتن سه نفوذپذیری ) 33 54 % و 64 %(، بر روی آبشکن با زاویه قایم، در هر آزمایش چگونگی تغییرات ابعاد چاله آبشستگی در اطراف آن موردبررسی قرار گرفت. کلیه آزمایشها در یک فلوم آزمایشگاهی بامسیر مستقیم، عرض ثابت 45 سانتیمتر انجام شد. نتایج نشان داد که افزایش نفوذپذیری میزان آبشستگی را به طور قابل ملاحظهای کاهش میدهد. به طوری که ماکزیمم مقدار عمق، عرض و طول چاله آبشستگی مربوط به آبشکن با نفوذپذیری 5 درصد و مینیمم مقدار آنها مربوط به آبشکن با نفوذپذیری 64 درصد میباشد.

کلیدواژه ها:

آبشکن نفوذ ناپذیر ، فرسایش ، آبشکن بانداللایک