ضرورت ساماندهی فضایی خانه های دوم درفرایند توسعه گردشگری پایدار روستایی : مطالعه موردی منطقه تویه دروار دامغان

بعد از جنگ جهانی دوم با بهبود راههای ارتباطی ، سرعت و سهولت جابجایی ، اقبال عمومی به برنامه ریزی جهت گذران اوقات فراغت ، گسترش شهرنشینی و متعاقبا معضلات و مشکلات گریبانگیر آن ، بهبود وضعیت اقتصادی ، جاذبه های محیط روستایی و... موجب رواج گردشگری روستایی و در نهایت توجه گردشگران به تدارک خانه دوم در روستاهای هدف گردشگری شده است. این موج روند رو به توسعه ای در جهان و حتی در ایران ( خصوصا در مناطق خوش آب و هوا بویژه مناطق نزدیک به شهرهای بزرگ ) و در مناطقی با ویژگی های خاص و جاذبه های ویژه گردشگری و ابتدا توسط ساکنین اولیه این مناطق داشته است.منطقه تویه دروار دامغان ، با جاذبه های گردشگری فراوان از این قایده مستثنی نبوده و احداث خانه های دوم یا خانه های تعطیلات با هدف گذران اوقات فراغت در آن آغاز و روز به روز سیر صعودی خود را با شتاب فراوان دنبال می نماید. یافته های تحقیق نشان می دهد که شکل گیری خانه های دوم در این منطقه در دهه های اخیر با پیامدهای کالبدی گوناگون مانند : تغییر چشم اندازهای زیبای روستایی ، تغییر کاریری اراضی زراعی ، تجاوز به عرصه های منابع طبیعی ، تخریب پوشش گیاهی و نابودی حیات جانوری ، آلودگی محیط زیست و ... همراه بوده است.اما از سویی دیگر نمی توان بهسازی بافت قدیمی روستا ، افزایش امکانات رفاهی ، خدماتی ، بهبود اوضاع اقتصادی و ... را به عنوان اثرات مثبت آن از نظر دور داشت .در این مقاله سعی شده است نسبت به ارزیابی خانه های دوم و بررسی جایگاه آن در توسعهروستایی منطقه تویه دروار ، موارد مغفول و از نظر دور داشته آن و اقداماتی که باید در جهت تحقق توسعه پایدار روستایی مد نظر قرار گیرد ، پرداخته شده و در انتها با ارایه راهکارهایی از قبیل مطالعات کاربری زمین ، اعمال محدودیت و یا مشوقهای احداث ، و طراحی نظام یکپارچه گردشگری منجر به افزایش فرصتهای بهره برداری و کاهش تهدیدات احتمالی روند رو به گسترش این پدیده نوزا و چند بعدی شد.

کلیدواژه ها:

ساماندهی فضایی ، خانه های دوم ، گردشگری روستایی ، توسعه پایدار ، تویه دروار دامغان