بررسی نقش زمینه گرایی در عماری و تاثیر آن بر تقویت هویت مکانی

امروزه برنامه ریزی نامناسب در طراحی محلات شهرهای کنونی، منجر به بروز بحران مکان ناشی از عدم وجود هویت مکانی در میان شهروندان شده است. بی توجهی به کیفیت ارتباطات در فضاهای شهری و محلات، موجود عدم وجود پیوستگی احساس با مکن و تعلق خاطر به آن و در نتیجه ناپایداری محلات شهری شده است. زمینه گرایی، هماهنگی و سازگاری با زمینه های کالبدی، اقلیمی، تاریخی و اجتماعی، فرهنگی است که بر طبق آن طراح زمینه گرا باید قادر باشد ویژگی های یک مکان را دریابد و آن را بخشی از فرایند طراحی خود قرار دهد. با نظر به سابقه تاریخی زمینه گرایی در معماری و وجود مزایایی در فراهم آوری آسایش روحی و روانی و فیزیکی انسان، از طرف دیگر تمایل وی به حضور در محل های آشنا که برانگیزنده حس مکان برای انسان است، همگی می توانند فاکتورهایی باشند که بر ضرورت طراحی طمینه گرایانه تاکید می کند. این ضرورت می تواند در حفظ و انسجام نمای بصری محله تا شهر، تا پاسخ هوشمندانه به محدودیت های اقلیمی و زمین و زمینه، خود را نمایان سازد. معماری زمینه گرا بر زمین مداری و پیوند محیط با فضا تاکید دارد و با درک پیام بستر خود شکل می گیرد و در واقع پیامی را که بستر معماری به او انتقال داده به عینیت رسانده و طراحی می کند. در نتیجه ساختمان جز کوچک از طبیعت پیرامون خواهد بود. در این نوع معماری هر بنایی براساس زمینه های فرهنگی اجتماعی تاریخی و کالبدی اقلیمی و شرایط خاص آن سایت و ساختمان طراحی و اجرا می گردد. زمینه گرایی در واقع رویکردی است که بستر معماری و داده های طرح از عوامل اصلی و تعیین کننده در فرآیند طراحی است. که در آن معماری به شناخت عوامل فرهنگی و تاریخی و عناصر آن زمینه می پردازد. و با تاثیر پذیری از زمینه دست به خلق یک اثر می زند. یک طرح که با رویکرد زمینه گرایی دست به خاق یک اثر می زند باید ابتدا ویژگی یک مکان را دریابد و آن بخشی از فریند طراحی خود قرار دهد. این دیدگاه پیش تر به جنبه های صرفا کالبدی توجه داشته، اما به تدریج به ابعاد انسانی گراییده و مطالعات خود را در بخش های اجتماعی و فرهنگی جامعه گسترش داده است. پژوهش به صورت یک تحقیق همبستگی است و درصدد توسعه دانش طراحی و برنامه ریزی در محلات شهری جهت ارتقای هویت مکانی است.

کلیدواژه ها:

زمینه گرایی ، انسان ، هویت مکانی