بررسی شفافیت در آرامگاههای چهار طاقی در دوره اسلامی

شفافیت از مفاهیم بنیادی معماری ایرانی است و به معنای حرکت همیشگی تکامل هستی از کیفیت مادی به کیفیت روحی است. معماری در طول تاریخ و در مسیر جهانی شدن به سمت شفافیت و کم کردن ماده و افزایش فضا در حرکت است. از طرفی با بررسی معماری ایران درمیابیم که الگوهای معدودی به گونه های مختلف در دوره های گوناگون در تداوم معماری ایران نقش داشته اند و در این سیر تاریخی تکامل و پالایش یافته اند. از مهمترین این کهن الگوها، الگوی چهار طاقی میباشد که در دوران پیش از اسلام و بعد از آن در ساخت بناهای مختلف بکار رفته است. این الگو اساس شکل گیری گونه مهمی از بناهای آرامگاهی پس از اسلام در ایران شد. در این پژوهش با استفاده از روش تحقیق تاریخی- تفسیری و گرد آوری اطلاعات به شکل اسنادی و کتابخانه ای به بررسی شفافیت به عنوان یک مفهوم اساسی معماری ایران در آرامگاههای شکل گرفته بر اساس الگوی چهارطاقی پرداخته شده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که آرامگاههای ساخته شده بر پایه این کهن الگو تا دوره تیموری در مسیر جهانی شدن و کاهش توده وافزایش فضا پیش رفته اند. و پس از ساخت مجموعه های آرامگاهی شفافیت در آرامگاهها سیر نزولی داشته است.

کلیدواژه ها:

شفافیت ، مفاهیم معماری ایرانی ، آرامگاه ، الگوی چهارطاقی