بررسی تاثیر اصل محرمیت در فضای ورودی خانه های دوره قاجار

فضای ورودی خانه های سنتی ایران در هر دوره ای در معماری اسلامی از نظام های مذهبی و اجتماعی تبعیت داشته و به صورتی طراحی و اجرا می شد که افراد جهت ورود به فضای امن و آسایش خود ابتدا به ساکن و بدون پیشفرض وارد فضای اصلی نشوند و نیز همچنین به مراتب فضای ورودی از سایر فضاهای خانه که جنبه خصوصی و نیمه عمومی تری دارد را جدا می سازد. از طرفی نیز مساله امنیت و محرمیت مه از دیرباز بسیار مهم و یکی از اصول طراحی شناخته میشده در اینجا بسیار تاثیر گذار بوده که دید مستقیم به فضای داخلی خانه نداشته باشد و به همین طوری طراحی می شده که مسیر حرکت در امتداد محور غیر مستقیم شکل می گرفت و عموما در ˛ جهت است که در اکثر خانه های درونگرا ایرانی یکی از گوشه های حیاط یا نزدیک به آن به فضای درونی با رعایت سلسله مراتب فضایی ایجاد می شد. در های قدیمی فرورفتگی داشت که با اختلاف ارتفاعی به اندازه یک پله ، که هر شخص با خم کردن سر که نشان از فروتنی مردمان قدیم است به گونه ای که نوعی ادای احترام افراد تازه که فضایی نیمه عمومی می باشد مرتبط می شود. بنابراین ˛ وارد به افراد داخل خانه محسوب می شد و پس از طی این سلسله مراتب فضایی به حیاط بلکه کنترل و طولانی نمودن مسیر حرکت از بیرون به درون است و نیز خود بخشی ˛ یکی از وظایف عملکرد فضای ورودی خانه ها نه تسهیل حرکت از توالی فضاهای به هم پیوسته و مرتبط کل خانه است. هدف کلی این پژوهش مشخص کردن نقش عوامل فرهنگی و اجتماعی در شکل گیری فضای پیش ورودی در خانه سنتی ایرانی است.

کلیدواژه ها:

اصل محرمیت ، فضای ورودی ، خانه ایرانی ، دوره قاجار ، درون گرایی