تبیین اصل هم پیوندی ساخت کالبد بازار تاریخی موجود شهر یزد مبتنی بر نظریه ی پیوند با تکنیک چیدمان فضا

اصل هم پیوندی یکی از اصول مهمی است که به فضاها ساخت میبخشد و به مثابهی اساسی ترین مفهوم در تمام اصول و قواعد دیگر طراحی شهری جریان دارد. فهم معنی هم پیوندی مستلزم پی بردن به مفاهیم دیگر مانند جزء، کل، رابطه، پیوند و تاثیر متقابل است. در معماری و شهرسازی اولین بار ویتروویوس رابطه و پیوند دقیق اجزاء را مطرح کرد و بعد در شهرهای قرون وسطی به کار گرفته شد. مطالعات حاکی از آن است ساخت کالبد بازار تاریخی شهر یزد به مثابهی جزیی از سیستم کل شهر در گذشته پیوند مناسبی با مراتب مختلف و همچنین بین اجزای خود در هر مرتبه داشت اما امروزه خیابان کشیهای جدید با نادیده گرفتن اصل همپیوندی موجب از هم گسستن ساخت کالبد بازار و تقسیم آن به دو بخشهی شمالی و جنوبی گردیده است. این پژوهش با رویکردی سیستمی، نگرش قیاسی و نگاه سلسله مراتبی، در بخش مرور ادبیات مفاهیم به روش توصیفی و در بخش پژوهش به روش تحلیلی و با تکنیک چیدمان فضا انجام شد. نتیجه گیری حاصل از تحلیلها نشان داد خیابان قیام در همهی مراتب از میزان هم پیوندی ساخت کالبد بازار کاسته است و با برقرار کردن بیشترین میزان هم پیوندی با راستههای بازار، ارزش هم پیوندی آن را به خود جذب کرده است. بدین ترتیب از اهمیت مسیرها و محورهای بازار کاسته است و با به عهده گرفتن نقش پیونددهنده و دسترسی، کارکرد آن را از بین برده است. در بازارهای تاریخی بیشتر شهرهای ایران مسیلهی مذکور مطرح است؛ از این رو مطالعات و یافتههای پژوهش قابل توجه در موارد مشابه است

کلیدواژه ها:

اصل همپیوندی ، ساخت ، کالبد ، بازار ، چیدمان فضا ، بازار تاریخی شهر یزد