اثرات محیطی بر تغییرات ژنتیکی

اثر محیط بر ژنوم را می توان از دو بعد تاثیر محیط بر بیان ژن و تاثیر محیط بر ساختار ژن مورد بررسی قرار داد. تاثیر محیط می تواند به صورت تغییر در ساختار ژنوم باشد که جهش نامیده می شود. این تغییر می تواند از یک نوکلیوتید تا بخش بزرگی از ژنوم را شامل شود. همچنین این تغییر می تواند در سلول های رویشی یا زایشی رخ دهد که دو نتیجه متفاوت را ممکن است در پی داشته باشد. عوامل فیزیکی و شیمیایی بسیار متنوعی در بروز این گونه جهش ها دخالت دارند که می توانند در بروز بیماری هایی همچون سرطان نقش داشته باشند. از طرفی تاثیر محیط بر تغییر بیان ژن در پاسخ به محرک های محیطی به دو صورت عکس العمل محدود و عکس العمل پایدار قابل تقسیم است. در مقابل وضعیت هایی وجود دارند که تغییرات ایجاد شده در بیان ژن توسط علایم محیطی برای مدت طولانی در غیاب عامل القایی در حافظه سلولی پایدار می مانند. این دسته از پاسخ ها تحت عنوان تنظیماپی ژنتیکی ژن تقسیم بندی می شوند که می توانند در بروز صفات مختلف و پی آمد های فردی و اجتماعی آن و نیز ویژگی های رفتاری موثر باشد. با توجه به ابعاد اپی ژنتیکی نقش محیط بسیار پر رنگ تر از گذشته جلوه می کند. در بعد گیاه، حیوان و ریزسازواره امکان ایجاد تغییرات ژنتیکی و محیطی فراهم است. در بعد انسان، فعلا فقط می توان به تغییرات محیط توجه نمود و ایجاد تغییرات ژنتیکی به چند بیماری محدود می شود. در بعد تاثیر محیط و اثرات اپی ژنتیکی شناخت بیشتر این اثرات ظرفیت های بسیار بالاتریرا برای تاثیر گذاری بر فرد و اجتماع در اختیار قرار می دهد. بسیاری از بیماری های جسمی و روانی و نیز ویژگی های رفتاری در انسان منشا اپی ژنتیکی دارد. از جمله انوای سرطان، پارکینسون، آلزایمر، دیابت، آسم، اسکیزوفرنیا، افسردگی، اخلاق، فرهنگ، رفتارهای ضد اجتماعی و اعتیادها است.

کلیدواژه ها:

اثرات محیطی ، تغییرات ژنتیکی ، اپی ژنتیک