سنایی غزنوی و سیر تکامل در اندیشه دینی صوفیانه

در این مقاله سیر تکاملی در اندیشه دینی و صوفیانه سنایی غزنوی بر مبنای دیوان اشعار او بررسی شده است. ابتدا مباحثی کلی راجع به صوفی، زاهد، ملامتی و قلندر ، مطرح می شود و سپس به بررسی موقعیت رند که بخش مهمی از اندیشه اوست می پردازد و نمونه های از اشعار به عنوان شاهد ذکر می گردد. در ادامه با توجه به تاثیر گذاری او بر حافظ، رند سنایی را با رند حافظ مقایسه می کند. و با مرور تجربه های دینی سنایی در نهایت به این نتیجه می رسد که سنایی در مسیر اندیشه دینی خود، یک جریان تکاملی را طی کرده و طریقت غالب در شعر او شیوه رندی بوده است اما تا پایان در این شیوه باقی نمانده زیرا تفکر صوفیانه و دینی، در شعر سنایی لایه های مختلفی دارد که از صوفی شروع شده و به رند ختم می شود و سپس به دیدگاه شیعه نزدیک گشته و در نهایت مذهب شیعه را کاملترین و بهترین دانسته است.

کلیدواژه ها:

اندیشه دینی ، صوفیانه ، رند ، سنایی ، ملامت