تحلیل مضامین نفت در رمان همسایه ها ، اثر احمد محمود بر پایه عناصر داستان

ادبیات، نهادی اجتماعی است که برخاسته از جامعه و موثر بر آن است. با وجود نظریه های متفاوت در زمینه جامعه شناسی هنر و ادبیات، بیشتر منتقدان تاثیر متقابل این دو نهاد بر یکدیگر را پذیرفته اند. در واقع می توان گفت؛ پدیده ها و تحولات هر جامعه، به گونه های متفاوت در آیینه ادبیات آن پدیدار می گردد. بی گمان نفت به عنوان پدیده ای نو ظهور اما مهم سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، در تاریخ یکصد ساله اخیر کشور ما آثار پیدا و پنهان فراوانی داشته است. یکی از وقایع مهم در این باره، کودتای 28 مرداد 1332 است که برای مقابله با ملی شدن صنعت نفت روی داد و آن را کودتای نفت نامیده اند. این واقعه و پیامدهای آن، افزون بر نمود گسترده در عرصه ادبیات داستانی، رویکرد ها و گرایش هایی نیز در عرصه داستان نویسی ایجاد کرد، که مهم ترین آن ها، گرایش به نوعی سمبولیسم اجتماعی اضطراری بود. این مقاله به چگونگی بازتاب و پرداخت مضامین فرهنگی، اجتماعی و سیاسی نفت در رمان همسایه ها ، نوشته احمد محمود، پرداخته است. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی است و در چار چوب نظریه نقد اجتماعی، رمان همسایه ها را مطالعه می کند. نتیجه اجمالی پژوهش نشان می دهد که رمان همسایه ها در دوره زمانی مشخص، موفق شده است با ژرف کاوی، اوضاع عمومی بخشی از جامعه ایران را در برهه ملی شدن صنعت نفت و پس از کودتای بیست و هشت مرداد سی و دو به خوبی تبیین نماید

کلیدواژه ها:

نفت ، ادبیات داستانی ، رمان همسایه ها ، احمد محمود