چیستی و چرایی متغیرها و نقش آنها در پژوهشهای علوم انسانی

با توجه به متعدد شدن دانشها و شاخه شاخه شدن علوم، در طی اعصار و قرون، روشهای تحقیق نیز مسیر پر فراز و نشیبی طی نمودهاند. تحقیق و پژوهش برای آگاهی و شناخت مجهولات و پیبردن به مسایل ناشناخته صورت میگیرد در انسان میل به داشتن و کشف حقایق حالت فطری داشته و همین امر یکی از عوامل موثر در پیشرفت امر تحقیق و ایجاد روشهای مختلف بوده است انسان همواره برای رسیدن به مقصود و حل مشکلات راههای مختلف را تجربه مینماید و مناسبترین راه و روش را انتخاب میکند. تعیین متغیرهای تحقیق یکی از دشوارترین بخش های فرآیند تحقیق علمی است که راهنمای عمل محققین در پژوهشهای کاربردی می باشد. محقق پس از بررسی دقیق پیشینه و تدوین بیان مساله، چارچوب نظری یا مدل تحقیق را مشخص می نماید تا بر آن اساس تحقیق خود را پیاده سازد. شناخت متغیر و آشنایی با این واژه در تحقیق مهم است. زیرا متغیرها از مهمترین مباحث در تحقیقات اجتماعی - انسانی می باشند. همیشه در تحقیقات، هدف، شناخت علت یا عوامل پیدایش یا تغییر موضوع مورد نظر است و چون این عوامل تغییر پذیرند و قابل سنجش، آنها را متغیر میخوانیم. در نهایت باید بتوانیم هم انواع متغیرها را بشناسیم، هم آنکه روابط آنها را با یکدیگر شناسایی کنیم. همچنین، میزان تاثیر یک متغیر بر متغیر دیگر را مورد سنجش قرار داده و اندازهگیری کنیم.

کلیدواژه ها:

متغیر ، پیوسته ، گسسته ، مستقل ، وابسته ، تعدیل کننده ، میانجی ، کنترل ، مداخله گر