مقایسه تطبیقی نیایشگاههای کهن ادیان توحیدی در اصفهان

پژوهش حاضر در پی شناخت ویژگیهای معماری نیایشگاههای ادیان توحیدی کهن در شهر اصفهان یعنی مسجد، کنیسا، کلیسا و آتشکده است و نهایتا دستیابی به نحوه ارتباط آنها با یکدیگر و بیان اشتراکات و اختلافات کالبدیشان میباشد. این شناخت خود میتواند درآمدی برحضور و طراحی مرکز وحدت ادیان توحیدی نوینی در شهر اصفهان باشد، شهری که سابقه تاریخی و حضور مسالمت آمیز پیروان ادیانتوحیدی و نیایشگاههای وابسته به ایشان در آن در دروان کهن و همچنین معاصر مورد شهرت جهانی است و هم اکنون این شهر از وجود چنین مرکز واحدی بیبهره مانده است و این خود موجب ضغف فرهنگی در آن است.در این پژوهش با استفاده از روش تحلیلیتفسیری و ابزار مطالعات کتابخانه ای نمونههای کهنی از نیایشگاههای موجود در اصفهان از حیث جهت و کانون توجه، فرم پلان، سیمایبیرونی و نشانه ای، نور و تزیینات و ... مورد بررسی و مقایسه واقع میشوند.نتایج حاکی از آن است با وجود اختلافاتی که در بین نیایشگاههای این ادیان وجود دارد که ناشی از تفاوت انجام مراسم دینی و برخی مسایل دینی و فرهنگی هر دین است در کلیت کالبد ایننیایشگاهها روح وحدتی حکمفرماست که به واسطه ی اشتراکات در برخی موارد کالبدی، شدیدا آنها را به یکدیگر مرتبط و متوثرمیگرداند.توجه به مرکز توجه و کانون معنوی، حضور نور در مرکز هندسی و معنوی بناها و تزیینات گیاهی و هندسی در کنار سایر تزیینات خاص هر دین، سیمای بیرونی و کیفیت دعوت کنندگی و ... از جمله این موارد تاثیرپذیری و اشتراک میباشد. به علاوه سبک اصفهانی در دو دوره صفویه و قاجاریه نیز به شدت در شباهت و وحدت بین ابنیه ی این نیایشگاهها تاثیرگذار بوده است.

کلیدواژه ها:

مقایسه تطبیقی ، کلیسا ، مسجد ، کنیسا ، آتشکده ، اصفهان