کیفیت های قدسی در باغ ایرانی

عشق ایرانیان به آب و درخت و گل، از باغ محیطی مقدس ساخت؛ باغ مکانی است که از رابطه میان انسان و طبیعت سخن میگوید. این باغ حاصل اندیشهای است که آب را از لایههای پنهان زمین کویر، فرسنگها هدایت کرده تا از چشمهایدر میان انبوهی از درختان آشکار سازد. باغ ایرانی گاهی در حیاط کوچکی از خانهای، زمانی در صحن و حیاط مسجدی و گاهی در چهارباغ شهری یا باغ_شهری پدیدار میشود. باغ ایرانی از ترکیب ساده و موزون، رابطه صحیح و استوار،سلسلهمراتب حسابشده، منطق عقلایی، نظام هندسی مشخص، آسه بندی منظم، خطوط عمود بر هم، تخت کرتهایچهارضلعی، تقسیمات متعادل، گذرگاههای مستقیم هدفدار که به گاه نیاز با گشادگی فضایی میآمیزند، شبکه مترنم جهتدارآب که در فضاهای باز و پوشیده وسعت یافته و به چهره آسمان و آسمانه لبخند شادمانه میزنند، تشکیل یافته است. با اندکنگاهی به آثار هنری ایرانیان و تاملی کوتاه در آنها درمییابیم که سرچشمه تمامی هنرهای ایرانی برگرفته از تجسم عینی اندیشه مردمانی است که تلاش کردهاند جهانبینی خود را در قالب آن هنر بیان کنند. طبیعت دستاورد معمار هستی،خداوندگار عالم است و اغلب برای معماران سرچشمه الهام بوده است. به دلیل گرایش ذاتی و فطری انسانها در تعامل با طبیعت و تاثیرات قابلتوجه ارتباط با طبیعت در روح و جسم آدمی، بشر همواره به دنبال ایجاد رابطهای منطقی و مناسب میانفضای درون و طبیعت بیرون بوده است. امروزه نیاز جسمی و روحی انسان به برقراری ارتباط با طبیعت موجب گردیده که درهمه جوامع، طبیعت بهمثابه میراث فرهنگی تلقی شود؛ ازاینرو باغ ایرانی بهعنوان نمونه متعالی از منظر ایران، تصویر باورهای انسان ایرانی اسلامی در بطن تاریخ است که علیرغم ناملایمات، همچنان بهعنوان الگویی موفق از آن یاد میشود. باغ در مقامبرخوردگاه آدمیان و اندیشههایشان و بهعنوان میعادگاه زمین و آسمان و نقطه تلاقی عملکرد و پندار، بهترین جای تجربهعرفانی است. در این پژوهش ابتدا به موضوع باغ سازی و تعریف آن پرداخته، پسازآن به تعریف و معرفی ویژگیهای آن و سپس به موضوع قداست در عناصر باغ ایرانی میپردازیم و چرایی مقدس بودن این عناصر را تجزیهوتحلیل مینماییم. روشتحقیق در این پژوهش بهصورت مروری تحلیلی بوده و محقق از طریق اسناد و مطالعات کتابخانهای و فیشبرداری از مقالات - متعدد و مرتبط به گردآوری مطالب پرداخته و درنهایت با جمعبندی مطالب نتیجهگیری کلی ارایه گردیده است.

کلیدواژه ها:

باغ ، باغ ایرانی ، قداست ، باغ مقدس ، کیفیت قدسی