نمودهای عرفان (گنوس) مانوی در شاهنامه فردوسی

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: کنگره بین المللی زبان و ادبیات
  • کد COI اختصاصی: LPMCONF01_0865
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 619
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حمیدرضا اردستانی رستمی

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی. واحد علوم و تحقیقات تهران. ایران

چکیده

با درنگ در شاه نامه با گونهای باور روبهرو میشویم که می توان آن را اندیشههای گنوسی نام نهاد. این نگرش گنوسی، تفکری است جهانی که در سده نخستین مسیحیت رواج ی چشمگیر داشته است و در مصر، روم، اسکندریه، جنوب عراق و فرارودان گسترش یافته است و در ایران باید مانویان را نماینده این گروه پنداشت که آرای آن ان در شاهن امه راه یافته است؛ چنانکه ضحاک شاهنامه جنسیتی مادینه همچون آز مانویان مییابد و مارهای رسته بر دوش ضحاک نیز همان فرزندان مردماناند (فرزندان اشقلون و پیسوس) که بنا بر اندیشه مانی اساس اهریمنی دارند و تن آنان دربردارنده آز است که در پیکره دو مار ، بر دوش ضحاک نمایان می شوند ونمیتوان جلوی رشد آن ها را گرفت. کیخسرو نیز چهرهای گنوسیوار دارد که در پی آشنایی با هوم پشمینه پوش، نه تنها پادشاهی؛ که جهان را رها میکند و در اثر مردن پیش از مرگ واقعی، آنگونه که مانویان معتقد بودند، زنده پیش یزدا ن میرود. لهراسب نیز به سرشت اهریمنی جهان آگاه است و از همین روی، نه تنها از پادشاهی؛ که از جهان کناره میگیرد و در آفرینخانه بلخ هیکل میبندد (مرگ عرفانی مانویان/ مردن پیش از مرگ) و مانند مار اموی مانوی، در مقابل خورشید نیایش میکند. اسکندر نیز پس از آشنایی با پزشک (گنوسیان بزرگ خود را پزشک میگفتند) روی به گیاهخواری میآورد و از زنان دوری میکند که این کنشها، کردارهایی گنوسی (عرفانی) است.

کلیدواژه ها

گنوس، مانی، ضحاک، آز، کیخسرو، مرگ عرفانی، لهراسب، اسکندر

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.