چهار رکن ابدال در مثنوی سلسله الذهب جامی

عبدالرحمن جامی- که خود از دست پروردگان مکتب تعالی بخش عرفان و شناخت حقیقت است- در جای جای آثارخویش، بخش مهمی را به بیان مسایل عرفانی و معرفت حقیقی اختصاص داده است. از جمله در مثنوی سلسله الذهب بهعزلت، صمت، جوع و سهر است- می : بحث درباره ی آداب سلوک صوفیه- که شامل چهار رکن ابدال با عناوین پردازد و تصوف را حقیقت اسلام دانسته، رسیدن به بالاترین مراحل عرفان نظری و عملی را در پرتو سیر و سلوک میداند.جامی در شرح این چهار رکن از آرا و افکار ابن عربی به ویژه رساله ی حلیه الابدال او تاثیر خاص پذیرفته است. وی عزلت را کلید گنج شهود و علاج رنج وجود خوانده، به دو نوع عزلت اشاره می کند: اول- عزلت سالکان به جسم. دوم- عزلت عارفان به هوش و خرد و پس از آن به بیان سه دسته از طبقات ارباب عزلت می پردازد. در بحث از صمت ) = خاموشی( نیز دو نوع آن، یعنی: خاموشی زبان و خاموشی دل را بیان می دارد. در مبحث جوع ، شرح اقسام جوع از قول ابن عربی را مطرح می کند و بالاخره در بحث از سهو به اهمیت آن و اجتناب ناپذیر بودنش برای سالک طریقت صحه می گذارد

کلیدواژه ها:

عزلت ، صمت ، جوع ، سهر