بررسی رویکرد سکون درالهیات سلبی فضیل بن عیاض

سکون و توقف از مهمترین شاخصه های عارفانی است که وجود را اضافی و به ستایش عدم میپردازند. این مبحث قابلیت طرح در الهیات سلبی داشته، دارای شاخصههایی چند است که سکوت و حیاء از این شاخصها به شمار میآیند.الهیات سلبی یکی از گرایشهای الهیاتی است که بر امتناع معرفت به ذات خدا تاکید میکند. این گرایش ذات خدا را نه متعلق علم، بلکه متعلق جهل مکتسب میداند. موضوع این مقاله بررسی موضوع سکون در رابطه با عدم و امر عدمی ودر ارتباط با اقوال فضیل بن عیاض است. سکون در عرفان کنایه از آرامش در کنف عنایت حق و در فلسفه در بحثوجود و عدم، در مقابل شان وجودی حرکت، از مصادیق امر عدمی است. نگاه عرفانی ریشه در توحید دارد و هر چیزی غیر از وجود مطلق را معدوم و اضافی میداند. در این مقاله ابتدا سکون به طورکلی، سپس به عنوان تثبت یا توقف، درنظر فضیل بنعیا ض، در سه ساحت مورد بررسی قرار می گیرد. مهمترین این ساحتها ساحت عظیم و گسترده آفرینش وهستی است که توقف در آن گوهر اساسی نظریه عدمستایی است و به نظر میرسد که فضیل، در عالم اسلام یکی از الهامبخشان شکلگیری آن باشد. سکون یا توقف از جنبه زبانی، مستلزم بررسی مفهوم سکوت، در آراء فضی لو مقایسهآن با نظریات برخی چون ابوالعباسقصابآملی در این خصوص است .علاوه بر سکوت حیاء و شرم یا سکون نفسانی نیز ، چون مبین خودداری و درنگ، در هر آنچه مغایر توحید الهی است، در همین دایره جای میگیرد. اینموضوع، در اقوال فضی لدارای بسامد نسبتا بالایی است که به آنها خواهیم پرداخت. هدف از ارایه این مقاله بررسی نوع نگاه فضیلبنعیاض به سکون به عنوان یکی از مصادیق امر عدمی یا استعاره عدمی و نحوه سریان و کاربرد آن در زندگی است

کلیدواژه ها:

سکون ، عدم ، سکوت ، حیاء ، امر عدمی ، فضیل بن عیاض