تحلیل شاخص های توسعه پایدار شهری از منظر عدالت فضایی (مورد مطالعه: نواحی شهر ایلام)

توسعه پایدار، توسعه ای درون زا، نظام مند و متعادل است که بینش سیستمی را در همه رشته ها مطرح می سازد. اساس بحث شهر پایدار این توافق عمومی است که شهری که امروز می شناسیم و در آن زندگی می کنیم، تنش های زیست محیطی ناپایدار ایجاد می کند، از نظر اجتماعی دارای طبقات است، از نظر عملکردی مطلوب نیست و اداره آن گران تمام می شود. شهر ایلام بعنوان متروپل استان ایلام، در طی چند دهه گذشته به سه دلیل عمده دستخوش تغیرات جمیعتی و فضایی گسترده شده است 1.مرکزیت استانی 2.تمرکز امکانات و خدمات دولتی در راستای سیاست قطب رشد 3. وقوع جنگ تحمیلی. اختصاص درصد بالایی از درآمد، تسهیلات و خدمات در شهر ایلام، انبوهی از جمیعت استان را به خود جذب کرده است؛ بطوریکه 48 درصد از جمعیت شهرنشین استان در شهر ایلام ساکنند. دستیابی به عدالت فضایی در توزیع خدمات شهری جهت تخصیص عادلانه منابع و فرصت ها و استفاده آسان و برابر شهروندان از ظرفیت های محیطی یکی از اهداف مهم برنامه یزان شهری است. این پژوهش نیز به بررسی توزیع خدمات عمومی از منظر عدالت فضایی و سنجش شاخص های توسعه پایدار نواحی شهر ایلام پرداخته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است که از مدل های کمی از جمله مدل تحلیل عاملی و با بهره گیری از نرم افزار تحلیل آماری SPSS برای رتبه بندی نواحی استفاده شده است. نوع تحقیق کاربردی و جامعه آماری آن، نواحی چهارده گانه شهر ایلام است. تجزیه و تحلیل و سنجش شاخص های بدست آمده، وجود ناپایداری را در محدوده مورد مطالعه تایید می کند؛ به گونه ای که ناحیه یک (ناحیه مرکزی شهر) به عنوان تنها ناحیه پایدار شهر، میزان دسترسی به نیازهای اساسی زندگی، بیشتر از سایر نواحی است و ناحیه بان برز، ناپایدارترین ناحیه شهری به لحاظ دسترسی به منابع و امکانات شهری می باشد. توزیع متناسب جمعیت و خدمات، سازماندهی خدمات زیربنایی، توسعه فرصتهای شغلی در نواحی شهری، توزیع فرصتهای برابر منابع، ارتقای سطح دانش و مهارت های فنی ساکنان، بهبود شاخص های توسعه و مدیریت کارآمد به عنوان راهبردهای اساسی برای توسعه و پایداری شهر ضروری است.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، نابرابری اجتماعی ، تحلیل عاملی ، نواحی شهر ایلام