بررسی پیشینه مداخلات نفت محور قدرت ها و شرکت های بزرگ در کشور های نفت خیز

کشورهای نفت خیز در حال توسعه در خلال چند دهه گذشته شاهد حرکت های اجتماعی و سیاسی در خور توجهی برای اعمال حاکمیت موثر بر منابع خدادادی و کسب سهم بیشتری از مزایای حاصل از بهره بردای از این منابع بوده اند. شرکت های چندملیتی به عنوان ابزار عمده نظام سرمایه داری جهانی در رابطه با گسترش دامنه نفوذ و سلطه خود در کشورهای جهان سوم نقش برجسته ای ایفا نمودند. اساسا صنعت و بازار نفت در ابتدای شکل گیری خود با پدیده غول های بزرگ و انحصارگر نفتی روبرو شد. این شرکتهای بزرگ حتی در کشورهای سرمایه داری رویکردی انحصارگر در فعالیتهای خود داشتند و همین رویکرد را با شدت بیشتری در کشورهای نفت خیز در حال توسعه به کار گرفتند. در دوره ای که به عصر امتیازهای نفتی موسوم شده، این شرکتها عموما با پشتیبانی کشورهای متبوع خود، موفقیت مسلطی در کشورهای صاحب نفت پیدا کردند. در این مقاله در بررسی تحولات تاریخی مرتبط با مبارازات نفتی در کشورهای نفت خیز از روش تاریخی و در بررسی ویژگی های عملکردی شرکت های نفتی و ویژگی های جنبش های ضد استعماری، از روش توصیفی استفاده می شود.

کلیدواژه ها:

نفت ، قدرت ها و شرکت های چندملیتی ، کشورهای نفت خیز ، مداخلات نفتی