ارزیابی زیستی میزان سمیت موجود در پساب تصفیه خانه فاضلاب اراک با استفاده از آرتمیا

انسان،تولیدکننده آلاینده های متعدد و متنوعی است که بخش اعظم این مواد به طور مستقیم و یا غیر مستقیم به محیط های آبی وارد می گردد. بخشی از آلاینده ها مانند اغلب مواد آلی طی فرآیندهای زیستی تجزیه می گردد، ولی بعضی مواد در مقابل تجزیه، مقاوم بوده و مدت زمان زیادی در محیط های آبی باقی می مانند. سیستم های آبی، پیوسته در مواجه با مشکلات ناشی از آلاینده ها هستند که از منابع مختلف صنعتی ،پساب های کشاورزی و فاضلاب های شهری، اکثراً بدون هیچگونه تصفیه ای وارد آب می گردند. شوینده ها یکی از آلاینده های مهم بوده و توسط فاضلاب ها به آبهای ساحلی، رودخانه ها و سایر منابع آبی به طور مستقیم و غیرمستقیم وارد می شوند. امروزه آزمایش های زیست آزمون در اقدامات کنترل آلودگی آب جایگاه ویژه ای دارد. لذا با تعیین سمیت پساب و بررسی اثرات آن بر منابع آبی با استفاده از روش زیست آزمونی می توان میزان و نوع تصفیه لازم برای رسیدن به شرایط مطلوب را برای آبزیان تعیین کرد. در این تحقیق شاخص سمیت فاضلاب تصفیه خانه اراک با استفاده از لارو مرحله دوم آرتمیا مورد مطالعه قرار گردیده است.مواد و روش ها: دراین مطالعه، به منظور بررسی شاخص سمیت تصفیه خانه فاضلاب اراک ازسخت پوستی به نام آرتمیا استفاده شد.. آرتمیا سخت پوست فیلتر کننده غیر انتخابی است که کلیه ذرات کمتر از 50 میکرون را تغذیه می کند و در آبهای شور زندگی می کند. آزمایش مورد نظر بر روی نمونه های برداشت شده از فاضلاب خام ورودی و پساب خروجی تصفیه خانه بر اساس کتاب استاندارد متد و نشریه سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا انجام گردید .در این آزمون شاخص حساس به سمیت، لارو مرحله دوم آرتمیا است.که با فراهم کردن شرایط محیطی مورد نیاز،این موجود زنده از سیست های اولیه هچ شده و تا 2هفته در مرحله دوم لاروی خود می ماند.(مرحله مورد نیاز آزمایش). و سپس نمونه های فاضلاب را با رقتهای 550،350،250،150،50 سی سی به 5/0 سی سی محلول لارو آرتمیا اضافه کردیم و میزان لاروهای زنده و مرده در هر لوله را پس از زمان های 24 ساعت ،48ساعت،96ساعت شمارش کردیم..یافته ها: براساس نتایج حاصله بر روی فاضلاب خام ورودی وپساب خروجی تصفیه خانه و باتوجه به نتایج حاصل از پروبیت میتوان گفت LC50-48h (غلظت کشنده 48 ساعته) برای فاضلاب خام ورودی 30 درصد حجمی برابر31/3 ATU است. و به همین ترتیب ) LC50-48hغلظت کشنده 48ساعته) برای پساب خروجی61/87درصد حجمی که برابر80/1 ATU به دست آمد.نتیجه گیری: زیست آزمونی را میتوان به عنوان یک روش مناسب برای ارزیابی اثر و کارایی فرآیندهای مختلف تصفیه و کنترل سمیت به عنوان اطلاعات پایه برای پایش پسابها به کار برد. و باتوجه به گسترش روز افزون سیستم های تصفیه فاضلاب در ایران، ضروری است که این نوع روش ها و نتایج مشابهه آنها در راهگشایی مسیر درست و اهداف بلند مدت راهگشا باشد.

کلیدواژه ها:

زیست آزمایی ، سمیت ، پساب ، آرتمیا ، فاضلاب ، آب های پذیرنده