بررسی غلظت نیترات و فسفات در آب تالاب شیرین سو در استان همدان

گسترش روزافزون جوامع بشری، توسعه صنایع، کشاورزی و انواع کاربری اراضی موجب تخریب محیط زیست می شود. در این میان تخریب محیط زیست بر کمیت و کیفیت منابع آب اثرگذار است. یکی از مهمترین چالش ها در این زمینه، تغییر کیفیت آب تالاب ها می باشد. با توجه به اهمیت موضوع، در این تحقیق به بررسی غلظت نیترات و فسفات در آب تالاب شیرین سو استان همدان پرداخته شد. بدین منظور ابتدا در زمستان 1391 و بهار 1392 از پنج نقطه تالاب نمونه برداری انجام شد و پس از آنالیزهای آزمایشگاهی، به تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از شاخص های آماری توصیفی و مقایسات زوجی و چندگانه در نرم افزار SPSS پرداخته شد. همچنین به منظور بررسی تغییرات زمانی و مکانی پارامترهای کیفی، نقشه های پهنه بندی به روش کریجینگ معمولی با تکنیک زمین آمار در نرم افزار ArcGIS تهیه شد. نتایج تحقیق نشان داد غلظت نیترات در فصل زمستان تقریباً 2/1 برابر فصل بهار است؛ اما غلظت فسفات در فصل سرد و گرم تغییر اندکی نسبت به هم داشتند. با این حال اختلاف معنی دار بین مقادیر پارامترهای مطالعاتی در دو فصل وجود نداشت. طبق نتایج، غلظت نیترات در نقاط نیمه غربی تالاب با نیمه شرقی اختلاف معنی دار داشتند؛ ولی غلظت فسفات در بین نقاط نمونه برداری اختلاف معنی دار نداشتند. علاوه بر این مشخص شد که بین نسبت N/P فصل زمستان با فصل بهار اختلاف معنی دار وجود ندارد و بین دو پارامتر نیترات و فسفات در هر دو فصل مطالعاتی هیچگونه رابطه معنیدار دیده نمی شود. همچنین نتایج نشان داد که اختلاف معنی دار بین غلظت نیترات و فسفات نقاط نمونه برداری با حد استاندارد وجود دارد و غلظت تمامی نمونه ها کمتر از حد استاندارد زیست محیطی است. با این حال گسترش و توسعه مراکز جمعیتی از جمله شهر شیرین سو و روستاهای بالادست می تواند با افزایش بار آلودگی در منابع آب سطحی و زیرزمینی و همچنین آلودگی هوا، منجر به کاهش کیفیت آب تالاب شیرین سو شوند.

کلیدواژه ها:

کیفیت آب ، شاخص های آماری ، تغییرات زمانی و مکانی ، زمین آمار ، تالاب شیرین سو