مدل عددی سیستم جریان آب زیرزمینی دشت کامیاران در حالت ناماندگار

محدوده مطالعاتی کامیاران واقع در استان کردستان یکی از زیرحوضه های حوضه آبریز کرخه است که در قسمت شمال غربی آن قرار گرفته است و دارای دشتی با وسعت 59,6 کیلومتر مربع میباشد. رشد بی رویه جمعیت مناطق شهری و روستایی، گسترش مزارع کشاورزی، واحدهای صنعتی، اکتشاف و استخراج معادن از یک طرف و آبیاری سنتی، افزایش دما، خشک سالی های پی در پی و کاهش میزان نزولات جوی در سال های اخیر از طرف دیگر، موجب افزایش بیرویه میزان بهره برداری از منابع آب زیرزمینی و افت سطح ایستابی در دشت مذکور گردیده است. به طوری که هیدروگراف واحد دشت نشان می دهد سالانه به طور متوسط 10 سانتیمتر از سطح منابع آب زیرزمینی دشت کامیاران کاهش می یابد. در سال های اخیر استفاده از مدل های ریاضی به عنوان ابزاری کارآمد در مطالعات و مدیریت منابع آب مورد استفاده قرار گرفته است. از این رو به منظور مطالعه آبخوان و ارزیابی پتانسیل منابع آب زیرزمینی، از مدل ریاضی استفاده گردید. در این راستا پس از انتخاب الگوریتم و بسته نرم افزاری مناسب (VISUAL MODFLOW) اقدام به تهیه مدل تفهیمی گردید. طی مرحله طراحی مدل، منطقه مورد مطالعه به شبکه های منظم تقسیم بندی شد و شرایط اولیه و شرایط مرزی تعیین و بر مدل اعمال گردید، سپس مدل از مهر 1388 تا شهریور 1389 در حالت ناماندگار طی 12 دوره تنش کالیبره و پس از بهینه سازی پارامترهای هیدروژئولوژیکی (مدلسازی معکوس)، مدل برای دوره زمانی از مهر 1389 تا شهریور 1390 صحت سنجی شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که نتایج مدلهای پیشنهادی انطباق بالایی با داده های مشاهداتی دارد و می توان از آن در مدیریت منابع آب زیرزمینی دشت کامیاران استفاده نمود. آنالیز حساسیت مدل نشان داد که مدل نسبت به هدایت هیدرولیکی بیشترین و به سنگ کف کمترین حساسیت را دارد.

کلیدواژه ها:

دشت کامیاران ، مدل ریاضی ، آب زیرزمینی ، واسنجی ، VISUAL MODFLOW