تفکیک شیمیایی عناصر خاکی نادر در سرباره های ذوب معدن مس سرچشمه با استفاده از روش استخراج گزینشی BCR

در کارخانه ذوب مجتمع مس سرچشمه به عنوان بزرگترین کارخانه ذوب مس در ایران به ازاء تولید هر تن مس بطور میانگین، حدود2/2تن سرباره تولید میشود حدود 18/4 درصد از این سرباره ها بعد از فرایند الک کردن و آسیاب کردن برای سایر مصارف استفاده می شود این فرایندمنجر به آلودگی خاک هایاطراف مراکز خردایش می گردد. این میزان منجر به تولید سالانه 304333 تن سرباره ذوب می گردد. در این مطالعه به بررسی تفکیک شیمیایی عناصر خاکی نادر در سرباره های ذوب معدن مس سرچشمه با استفاده از روش استخراج گزینشی BCR پرداخته شده است. برای این منظور از سرباره های تازه و پودرشده انجام شد. بعد از آماده سازی نمونه ها غلظت کل ) Total Concentration ( عناصر توسط روش ICP-MS در آزمایشگاه لب وست کشور استرالیا تعیین گردید و سپس تفکیک شیمیایی عناصر به روش استاندارد BCR در چهار مرحله شامل اجزاء تبادل پذیر، احیاشونده، اکسید شونده و باقیمانده انجام شد . نتایج حاصل از الگوی تفکیک شیمیایی نشان می دهد، عناصر خاکی نادر موجود در سرباره های ذوب تحرک پایینی دارند و به لحاظ زیست محیطی در صورتآلودگی خاک های سطحی پتانسیل خطر بسیار کمی نشان می دهند. متوسط غلظت این عناصر در فاز تبادل پذیر 1 درصد، در فاز احیاشونده 3 درصد، در فازاکسیدشونده 9 درصد و در فاز باقیمانده 13 درصد می باشد. حضور بالای عناصر اغلب در فازهای باقیمانده به خوبی مؤید میزان تحرک زیست محیطی پایینعناصر خاکی نادر از سرباره های ذوب می باشد.. نتایج حاصل از غلظت کل این عناصر در نمونه های سرباره نشان داد که غلظت عناصر سریم، لانتانیوم و نئومیدیم نسبت به بقیه عناصر خاکی نادر در نمونه های سرباره های ذوب بیشتر است.