اثربخشی مداخله معنوی بر امید و جهت گیری زندگی در زنان مبتلا به سرطان پستان

مقدمه: سرطان پستان در ایران، شایع ترین سرطان در میان زنان است که سالانه هفت هزار زن ایرانی به آن مبتلا می شوند و از لحاظ بار بیماری ها مقام سوم و از لحاظ علت مرگ با نسبت 4 در صد هزار نفر، پنجمین مقام را در میان زنان کشور دارد. عوارض روانی حاصل از تشخیص سرطان و درمان های آن با 14 تا 38 درصد شیوع در طول دوره بیماری در 70 درصد مبتلایان به سرطان گزارش شده است. آغاز این بیماری بسیار شایع، شروع یک دوره ی پرفشار روانی برای زنان مبتلاست که ممکن است به از دست دادن احساس کنترل، درماندگی، افسردگی و اضطراب منجر شود و چه بسا این عوارض روانشناختی از طریق تاثیر منفی بر ادامه ی روند درمان و پیگیری های پس از آن، بقای این بیماران را تهدید کند. اما معنویت بعنوان یک پیش بینی کننده قوی، مایه ی امید و سلامت روان به شمار می رود؛ امروزه بسیاری از پزشکان ایمان و معنویت را به عنوان یک منبع مهم در سلامت جسمانی و بهبود افراد می شناسند به گونه ای که آن ها اغلب ضروری می دانند که در فرآیند درمان مسایل معنوی بیماران مورد توجه قرار گیرد. جهت گیری خوش بینانه به زندگی و امید از مولفه های مهم در مداخلات مبتنی بر معنویت، از جمله عوامل حمایتی هستند که منجر به سازگاری افراد در موقعیت های ناخوشایند از جمله شرایط متعاقب تحمل رنج حاصل از بیماریهای مزمن مانند سرطان می شود. این مولفه ها با کمک به اصلاح باورهای شناختی و رفتاری منجر به خوب زیستی روانشناختی و افزایش کیفیت زندگی در بیماران می گردند. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون و گروه شاهداست. جامعه آماری شامل بیماران مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی در زمستان 1394می باشد. با نمونه گیری دردسترس 17 نفر انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه قرار گرفتند (8 نفرگروه مورد و9 نفر گروه شاهد). گروه مورد، تحت مداخله معنوی قرار گرفت و گروه کنترل، هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. 10 جلسه، به فاصله هر هفته یکبار، به مدت 90 دقیقه اجرا شد. جهت اندازه گیری متغیرهای پژوهش پرسشنامه های 12سوالی امید اشنایدر و 10 سوالی جهت گیری زندگی شیپر و کارور و جهت تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده از روش تحلیل کوواریانس استفاده گردید.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که مداخله گروهی معنوی (P<0.05) در افزایش امید و جهت گیری مطلوب نسبت به زندگی در زنان مبتلا به سرطان پستان معنادار می باشد.بحث و نتیجه گیری: معنویت با احیا کردن ادراک انسان نسبت به بعد متعالی وجود وی در ارتباط با خداوند موجب می گردد تا باور بیماران به وجود روزها یا لحظات خوب در آینده و امید به رهایی از رنج و مشکلات درمان، پایدار گردد. امیدواری در سایه توکل به پروردگا و هم پای آن تلاش برای خلق لحظات لذت بخش در زندگی، رویکرد هدفمند زندگی در بیماران را یادآور شده متعاقب این نگرش چالش های زندگی از جمله بیماری را از نو چهارچوب بندی کرده و مجدد فرمول بندی کنند، به سمت حل و فصل آن قدم بردارند و با ارج نهادن بر تلاش خود، نتیجه امور را بر پایه اعتماد ودعا و خواستن از خدا، به او واگذار نمایند. این نوع نگرش رویدادهای استرس زای زندگی را به فرصتی تبدیل می کند که قدرت وجودی فرد با ایمان به قدرت لایزال الهی آن ها را نه تنها تهدید نمیپندارد بلکه به حکمت پنهان در آن تجربه مطمئن خواهد شد. ادراک و جهت گیری مثبت زندگی نسبت به افراد کمک می کند تا از لحاظ روانشناختی در سطح بالاتری باشند و درنتیجه؛ عواطف مثبت (شادی، سرزندگی) بیشتر و عواطف منفی (افسردگی و اضطراب) کمتری را تجربه می کنند.

کلیدواژه ها:

مداخله معنوی ، امید ، جهت گیری زندگی ، سرطان پستان