بررسی اثربخشی بخشش درمانی به شیوه گروهی بر افزایش امید زنان مطلقه

طلاق در سال های اخیر رشد فزاینده ای داشته است و پدیده ای است که عواقب و پیامدهای متفاوت اقتصادی، اجتماعی و روان شناختی دارد و در این میان ابعاد روان شناختی آن از اهمیت بسزایی برخوردار است. زنان از بسیاری جهات در مقابل طلاق آسیب پذیرتر هستند و نیز بیشتر از مردان از مشکلات عاطفی- روانی رنج می برند. سلامت روان زنان، سلامت خانواده و در پی آن سلامت جامعه را تضمین می کند. یکی از تبعات طلاق کاهش میزان امیدواری است. روان شناسی مثبت شاخه ی به نسبت نوینی از روان شناسی است که به افزایش توانایی های مثبت روان شناسی در جامعه و توانمندسازی افراد در مقابل تنش های روانی پیش روی آنها می پردازد. بخشش درمانی یکی از مولفه ها و زیر مقوله های روانشناسی مثبت نگر است که در سال های اخیر پژوهشگران بسیار به آن توجه کرده اند. فرد با استفاده از بخشش، انرژی هیجانی را از سوگواری به سوی احساس امید به زندگی تغییر جهت می دهد. بخشش فرایندی است که در آن فردی که از یک جراحت و آزردگی غیرمنصفانه رنج برده است، تصمیم می گیرد از حق خود در داشتن انزجار و مقابله به مثل دست بکشد و در عوض در حق فرد رنجاننده لطف نماید. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی بخشش درمانی به شیوه گروهی بر افزایش امید زنان مطلقه است. در این پژوهش از یک نمونه در دسترس زنان مطلقه شهر مشهد استفاده شد که به فراخوان پژوهشگر برای بخشش درمانی پاسخ مثبت دادند. نمونه این پژوهش را 16 نفر زن مطلقه تشکیل دادند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده به دو گروه آزمایشی(8n=) و کنترل (8n=) گمارده شدند. ابزار بکار رفته در این پژوهش پرسشنامه امید اشنایدر بود. در مرحله ی پیش آزمون، آزمودنی های هر دو گروه به این پرسشنامه پاسخ گفتند. برنامه ی مشاوره شامل 10 جلسه ی90 دقیقه ای به صورت گروهی براساس مدل مداخله ای بخشش رابرت انرایت بود. گروه آزمایش به صورت هفتگی در معرض مشاوره ی بخشش قرار گرفت و گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای را دریافت نکرد. پس از اتمام برنامه ی مشاوره، ابزار پژوهش مجدداً به عنوان پس آزمون بر روی دو گروه اجرا شد. فرضیه این پژوهش عبارت بود از: بخشش درمانی به شیوه گروهی منجر به افزایش امید زنان مطلقه گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل می شود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نسخه 21 نرم افزار spss استفاده شد. در این پژوهش برای تحلیل داده ها علاوه بر آمار توصیفی، روش آماری تحلیل کوواریانس تک متغیری (ANCOVA ) به کار برده شد. نتایج بدست آمده، نشان داد که بین زنان مطلقه شرکت کننده در گروه آزمایش و گروه کنترل از لحاظ امید تفاوت معناداری وجود دارد؛ و فرضیه پژوهش تأیید می شود (001/0, P=31/23F=) بنابراین از نظر امید، زنان گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل افزایش معناداری داشته اند. میزان تأثیر یا تفاوت برابر 64/0می باشد. بنابراین بخشش درمانی به شیوه گروهی می تواند به عنوان یک مداخله موثر در افزایش امید زنان مطلقه مورد استفاده قرار بگیرد. با علم به شیوع بالای طلاق در چند دهه اخیر و تبعات روانی آن پیشنهاد می شود از این روش برای درمان و کاهش پیامدهای روانی طلاق استفاده شود.

کلیدواژه ها:

زنان مطلقه ، امید ، بخشش درمانی