بررسی تاثیر مدیریت برداشت از آبخوان های حوضه در بهبود شرایط زیست محیطی دریاچه ارومیه

روند روزافزون رشد تقاضا در زمینه های مختلف، شرایط بحرانی را برای حوضه هایی که محیط زیست ویژه ای دارند، به وجود آورده است. با درنظر گرفتن اینکه دریاچه ارومیه و تالاب های حاشیه ای آن در سطح بین المللی و ملی یک زیست بوم بسیار با ارزش می باشد. در نتیجه تأمین نیاز زیست محیطی دریاچه و احیای آن از موضوعاتی است که باید به آن توجه ویژه ای کرد. متاسفانه در سال های اخیر دریاچه با کاهش شدید تراز سطح آب مواجه شده است. با توجه به اینکه آب های زیرزمینی نزدیک به 50 درصد مصارف حوضه آبریز دریاچه ارومیه را تأمین می کند. در این راستا بررسی تأثیر مدیریت مصرف و برداشت از آبخوان های حوضه می تواند راهگشایی در بهبود شرایط زیست محیطی دریاچه باشد. در مقاله حاضر، از مدل WEAP جهت ارزیابی سناریوهای تخصیص در حوزه آبریز دریاچه ارومیه واقع در شمال غرب ایران استفاده شده است. در این تحقیق هدف، ارزیابی اثر تعادل بخشی آبخوان های حوضه بر میزان آورد ورودی به دریاچه ارومیه بوده است. تأثیر سناریوهای تعریف شده بر عملکرد منابع آب حوضه تا افق توسعه 1420 مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور مدل برای یک دوره 10 ساله واسنجی و برای یک دوره 35 ساله اجرا گردید (طول دوره شبیه سازی). نتایج نشان داد در شرایط وضع موجود حجم ورودی به دریاچه 3/2 میلیارد متر مکعب است که با اعمال مدیریت برداشت از آبخوان های حوضه میزان آورد ورودی به 3/6 میلیارد متر مکعب رسیده است. بر اساس نتایج به دست آمده در شرایط توسعه کامل 700 میلیون متر مکعب از حجم ورودی به دریاچه کاسته شده است، که با اعمال مدیریت در برداشت از آب زیرزمینی در شرایط موجود میزان 300 میلیون متر مکعب و در شرایط توسعه 400 میلیون مترمکعب به حجم ورودی به دریاچه افزوده می شود. در نتیجه می توان گفت با اعمال راهکار مدیریتی پیشنهادی در این تحقیق در وضعیت زیست محیطی دریاچه حتی در افق 1420 نیز بهبود حاصل می شود.

کلیدواژه ها:

دریاچه ارومیه ، مدل WEAP ، تعادل بخشی آبخوان ، آورد دریاچه