الگوی همدیدی بارش های فرین شرق ایران و نقش تغذیه رطوبتی خلیج فارس مطالعه موردی رخداد 11 فروردین 1388

بارشهای فرین یکی از عوامل مهم و موثر در وقوع پدیدههای مخرب مانند سیلاب هستند. این بارشها دارای الگوهای جوی خاصی هستند که بررسی و شناخت ساز و کار شکل گیری و منابع تامین کننده رطوبت آنها نه تنها الگوی پیدایش اینگونه بارشها را روشن میسازد بلکه راه را برای پیش بینی رخداد آنها در آینده فراهم و در نتیجه نقش بسزایی در مدیریت و مهار این پدیدهها ایفا می کند. با توجه بهوسعت زیاد منطقه شرق ایران و تفاوتهای اقلیمی و رژیم بارشی متغیر در مقیاسهای زمانی مختلف، بارش دریافتی در منطقه متفاوت می باشد. از این رو در این پژوهش بارش های فرین منطقه در دوره آماری (سال های 1368 تا 1391 )، با روش آماری مبتنی بر صدک 95 تعیین و رخداد 11 فروردین 1388 از نظر شرایط همدیدی بررسی شد. متغیر های فشار سطح دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل و دمای سطح 500 و850 هکتو پاسکالی، رطوبط نسبی سطح 700 هکتوپاسکال و سرعت باد افقی سطح 300 هکتو پاسکال مورد استفاده قرار گرفت. نقشه های مورد نیاز با استفاده از داده های مرکز ملی پیش بینی های محیطیNCEPآمریکا و نرم افزار GRADS ترسیم گردید. نتایجنشان می دهند سامانه مورد مطالعه از نوع دینامیکی با هسته سرد بوده که در اثر تغییر دما و در نتیجه تغییر جهت جریانهای جت سطوحفوقانی از حالت مداری به نصف النهاری تغییر وضعیت داده است. در این موارد با حاکمیت جریانات نصفالنهاری تغذیه رطوبتی سامانههای آب و هوایی از منابع آبی که به خصوص در بخشهای جنوبی کشور قرار گرفتهاند افزایش مییابد. منطقه مورد مطالعه در بخش شرقی ناوه کم ارتفاع 5560 ژئو پتانسیل متر قرار گرفته است. ناوه 500 هکتوپاسکال و همچنین جفت شدن جت استریمهای سطوح فوقانی با همدیگر شرایط را برای تقویت کم فشار سطحی فراهم کرده است. و تغذیه رطوبتی سامانه با عبور از خلیج فارس تقویت شده است.

کلیدواژه ها:

بارش فرین ، شرق ایران ، همدیدی ، خلیج فارس