رهیافتی به سوی ارتقای حس مکان محله های تاریخی ،نمونه موردی نیاکی محله شهر آمل

سرعت تحولات و شتاب توسعه در شهرها از یکسو و تنزل کیفیت سکونت و کارامدی بافت های شهری در گذر زمان از سوی دیگر، به عنوان یکی از چالش های جدی است که بسیاری از شهرهای جهان را با آن مواجه ساخته است.در این میان آنچه در حوزه سیاستگذاری های مدیریت شهری کمتر مورد توجه قرار گرفته است،شناخت تجربیات انسانی،روابط اجتماعی و نوع پیوند میان ساکنین و محیط سکونت آنها است.بنابراین،هدف از انجام این تحقیق،شناسایی عوامل موثر بر ارتقا حس مکان ساکنین محله نیاکی شهر آمل بر پایه رویکرد اثباتی(ادراک مکان) است.بر این اساس مدل مفهومی حس مکان با تاکید بر دو عامل فرد و فرایندهای تعاملی (شامل هویت مکانی،دلبستگی مکانی و وابستگی مکانی) تبیین گردیده است.روش اصلی تحقیق برای گردآوری داده ها،پرسشنامه بوده و سپس تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و روش تحلیل عاملی اکتشافی انجام شده است.یافته های تحقیق بیانگر این است که در نیاکی محله نوع تعامل ساکنین با محیط سکونت آنها به ترتیب شامل دلبستگی مکانی،هویت مکانی و وابستگی های مکانی است.بدین ترتیب ،تجربه ساکنین از مکان بیش از آنکه شناختی و رفتاری باشد در سطح تاکیدی قرار دارد.علاوه بر این عوامل موثر در ارتقا حس مکان ساکنین نیاکی محله با توجه به مقدار ویژه آنها پس از دوران به ترتیب اهمیت شامل 1-هویت و دلبستگی مکانی 2-ریشه داری در مکان 3-مطلوبیت فیزیکی 4-آشنایی با مکان 5- دسترسی پذیری و تامین نیازها است.

کلیدواژه ها:

مکان ، حس مکان ، هویت مکانی ، دلبستگی مکانی ، وابستگی مکانی ، نیاکی محله