گسستگی فرهنگ و هویت معماری ایرانی-اسلامی در طراحی بناهای مسکونی

امروزه به دلیل رشد جمعیت،خانه سازی به سمت انبوه سازی مسکن سوق داده شده است.خانه های امروزی آن کیفیت فضایی که باید داشته باشد را ندارند و به نوعی خوابگاه و سرپناه تبدیل شده اند.فضای مسکن از دو جهت باید کارایی داشته باشد،یکی از نظر جوابگویی به ایجاد محیط راحت از جنبه شرایط فیزیکی و دیگری از نظر جوابگویی به نیازهای معنوی و متافیزیکی مردم،یعنی ایجاد فضای مناسب با طرز زندگی و نوع فرهنگ،دین و آداب و رسوم اجتماعی،این دو شرایط اگر با هم به کامل ترین نحوی جمع شوند ایجاد مطلوبترین مسکن را خواهند نمود و اگر هر کدام از این دو جنبه کمبودی داشته باشد مسکن به نحو خوبی پاسخگو نخواهد بود.معماری ایرانی به دلیل بروز برخی جنبه های از خود بیگانگی،مورد تهاجم فرهنگی واقع شده و این موضوع سبب شده است معماری ایرانی-اسلامی در ساختمان های ایرانی کم رنگ شود.معماری خانه نقش مهمی در شکل دهی روابط اهل خانه دارد،تاثیر و اهمیت بنا و ساخت و ساز مسکن بدین سبب است که هرچند انسان در ابتدا خالق بناست،اما در ادامه این بناست که بر رفتار و فرهنگ وی و جامعه ای که در آن زندگی میکند تاثیر می گذارد.برای دستیابی به نتایج مطلوب در این پژوهش که با مطالعات کتابخانه ای و به روش کیفی انجام می گیرد،ابتدا به بررسی فاکتورهای موثر در طراحی مسکن همسو و هماهنگ با فرهنگ و هویت ایرانی پرداخته و با بررسی خانه های سنتی ایران و چگونگی استفاده از این قابلیت ها برای انطباق فضاهای مسکن با روش زندگی و فرهنگ ساکنین خود به تعهد معماری سنتی در برقراری آرامش،ایستایی و پایداری آن پی برده که این خود موید تاثیرات صحیح فرهنگ،دین و سنت های مردم ایران بر نحوه ی ساخت و ساز بوده است.نتایج حاصل از این تحقیق در طراحی و بهبود فضاهای مسکونی تاثر گذار خواهد بود و رضایتمندی بیشتر ساکنین از فضای زندگی را فراهم می آورد.

کلیدواژه ها:

فرهنگ ، هویت ، معماری ایرانی-اسلامی ، مسکن