بررسی دلایل تأثیرپذیری نقاشی قاجار از غرب، مورد مطالعاتی: سقف ایوان اصلی نارنجستان قوام شیراز

این پژوهش، تاریخی می باشد و به روش کتابخانه ای و مشاهدهمیدانی با تجزیه تحلیل به روش کیفی (استدلال عقلانی و منطقی)انجام شده است.هدف از انجام این پژوهش، دستیابی به علیل تغییرات هنر نقاشیایرانی در دوره ی قاجار و به دنبال آن بررسی علت وجودی نقشهای به تصویر کشیده شده در سقف ایوان شاه نشین عمارتنارنجستان قوام بوده است.نارنجستان قوام عمارتی به جا مانده از دوران قاجار است که درشیراز قرار دارد. در قسمت شمالی این باغ تالار شاه نشینی وجوددارد که سقف نقاشی شده آن نشان دهنده ی تأثیر نقاشی غربی برنقاشی سنتی ایرانی است. این نقاشی به وسیله ی لطفعلی خانصورتگر، نقاش مینیاتوریست آن دوره انجام شده است. دلایل ورودهنر غرب در نقاشی ایرانی، سفرهای ناصرالدین شاه به اروپا، اعزامهنرمندان ایرانی به اروپا و ورود نقاشان اروپایی و آثار آنان به دربارایران بود.این روابط، اختراع و ورود فن عکاسی، ورود و کاربرد تمبر درمراسلات پستی و ورود کارت پستال های اروپایی به ایران را در پیداشت که این تصاویر الهام بخش تزئینات بناهای دوره قاجار بودهاست. هنرمندان با تأثیرپذیری از غرب نقش مایه هایی به صورتکوزه های پر از گل سرخ و زنبق، یا منظره های طبیعی درون قابیبیضی شکل را به تصویر می کشیدند و همچنین تصاویر زنان باصورت های بیضی، ابروان پیوسته، چشمانی سرمه کشیده و انگشتانحنا بسته در جامگان پر زینت، نشان دهنده این تأثیرات است.آشنایی با نقاشی غربی سبب شد تا فضای خیالی و مثالی هنر ایراندر هم ریزد؛ باغ های خیالی و فضاهای عاطفی که به دور از هر گونهعمق نمایی و حجم سازی بود جای خود را به دنیای سه بعدی وتجسم یافته دهد که در نهایت موجب ظهور سبکی بیه نام مکتبقاجار در ایران گردد.

کلیدواژه ها:

نارنجستان قوام ، تحولات هنر در دوره قاجار ، مکتب قاجار ، لطفعلی خان صورتگر شیرازی