بررسی اثر سطح آب زیرزمینی و ضخامت لایه آبدار بر میزان جریان نشت معکوس به کانال

یکی از بزرگترین مشکلات شبکه های آبیاری و زهکشی تخریب یا آسیب دیدگی پوشش بتنی کانالها می باشد که منشا آن در بسیاری از مواقع فشار برکنش یا زیر فشار (Uplift) است که آن نیز به نوبه خود به دلیل عدم کنترل فشارهای هیدرواستاتیک آب زیر زمینی بر دیواره و کف کانال احداث می گردد. در تحقیقی که نتایج آن در این مقاله آمده است، با استفاده از نرم افزار SEEP/W که قابلیت بررسی جریان در محیطهای اشباع و غیر اشباع را دارا می باشد، شبیه سازی جریان آب زیر زمینی به سمت کانال احداث شده در زیر سطح آب زیرزمینی، انجام ردید. در مدل محاسباتی تهیه شده بررسی ها به ازای تغییرات سه پارامتر اصلی، شامل اختلاف تراز سطح آب زیرزینی و سطح خاک، شعاع تاثیر کانال (فاصله افقی شروع منحنی افت تا محور کانال)، و ضخات لایه آبدار، انجام گرفت. نتایج محاسبات حاکی از تجمع خطوط جریان عمدتا در کف کانال بوه ونشان می دهد که افزایش شعاع تاثیر (R) موجب کاشه دبی نشت و در مقابل افزایش ضخامت لایه آبدار (H)، باعث افزایش دبی نشت شده و در نسبت معینی از R/H، مقدار عددی نشت ثابت می شود. همچنین نتایج بررسی ها نشان میدهد که با بکارگیری فیلتر و زهکش در کف کانال می توان قست اعظم زه آب نشتی و نیروی زیر فشار را بدون نیاز به استفاد از زهکش و فیلتر برای کل مقطع کانال کنترل کرد.

کلیدواژه ها:

نشت معکوس ، پوشش کانال ، فشار برکنش ، فیلتر ، زهکش