شواهد فرهنگ های پیش از تاریخی آسیای مرکزی در منطقه شمال شرقی فلات ایران بر اساس بررسی روشمند تپه نادری مشهد

محوطه باستانی تپه نادری در حدود ۵ کیلومتری جنوب شرقی مشهد، یکی از محوطه های مهم حوزه فرهنگی شمال شرقی فلات ایران محسوب می شود که به منظور روشن شدن وضعیت فرهنگ های پیش از تاریخی و تاریخی این ناحیه (دشت مشهد)، در تابستان 1393 بررسی روشمند گردید. در این برنامه، 16 درصد از کل مواد فرهنگی سطحی جمع آوری و برای تشخیص قدمت و مدت استقرار در این محوطه مورد مطالعه قرار گرفت. حاصل این پژوهش میدانی که بیشتر متکی بر یافته های سفالی بود، نشان داد که تپه نادری از حدود اواسط هزاره چهارم ق.م تا دوره اشکانی به طور متناوب مسکون بوده است و بیشترین داده های پیش از تاریخی متعلق به عصر مس سنگی جدید و مفرغ قدیم (دوره نمازگاه III) و از دوره تاریخی، مربوط به دوره اشکانی می باشند. بقایای خشتی و قلوه سنگی یک بنا روی دیواره این تپه مرتفع نیز به چشم می خورد که احتمالا مربوط به یک قلعه اشکانی است. همچنین، یافته های سفالی مشابه با فرهنگ یاز (عصر آهن) نیز قابل مشاهده می باشند. با توجه به فناوری ساخت و هنر تزیین سفالینه ها، می توان گفت که سفالگران محوطه مزبور در کنار وام گرفتن از فرهنگ های جوامع پیرامونی خود، روش و سلیقه خویش را نیز به کار می گرفتند.

کلیدواژه ها:

خراسان رضوی ، تپه نادری مشهد ، بررسی روشمند ، نمازگاه ، یاز ، اشکان