گزارش دو فصل لایه نگاری تپه فلک الافلاک خرم آباد، لرستان

کاوش لایه نگاری تپه فلک الافلاک خرم آباد در انباشت های فرهنگی محوطه ای که قلعه کنونی بر فراز آن شکل گرفته است در دو فصل در سال های 1386 و 1387 به انجام رسید. گمانه در گوشه جنوب غربی حیاط دوم قلعه و در ابعاد 3*3 متر آغاز گردید که در عمق پایانی 13/30 متری به دلیل ایجاد پلکان به 2*1 متر رسید. با بررسی و مطالعه دیواره های گمانه و شناسایی لایه های استقراری آن و مقایسه با داده های سفالی و معماری یافت شده از لوکوسهای فرهنگی، در پایان 5 دوره فرهنگی شناسایی و تشخیص داده شد. این دوره های فرهنگی از قدیم به جدید مربوط به دوره های آهن II پایانی، سلوکی (فراهخامنشی)، اشکانی، ساسانی و قرون متأخر اسلامی است. از دوره ی آهن II پایانی که با سفال گونه لرستان شناخته می شود علاوه بر شواهد سفالی این دوره نشانه هایی از وجود دیوار یک دژ سترگ خشتی مربوط به این دوره شناسایی شد که دارای 3 لایه ی استقراری مربوط به این دوره به ضخامت 8 متر بود. دوره بعدی که از آن تنها سفال و قطعات پراکنده از اندود گچ یافت شد، مربوط به دوره سلوکی است که با سفال های کرم منقوش و تزیینات دالبری خاص این دوره شناخته می شود. 1/40 متر ضخامت دو دوره استقراری آن بود. دوره دیگر که ضخیم ترین لایه های استقراری محوطه پس از دوره آهن II با 2/5 متر انباشت فرهنگی بود، مربوط به دوره اشکانی با 4 لایه ی استقراری است که از همه ی این لایه ها سفال گونه ی کلینکی شاخص این دوره یافت شد. دوره ساسانی و اوایل اسلام با دو لایه استقراری و نزدیک به 1 متر ضخامت، دوره ی دیگر شناسایی شده از گمانه لایه نگاری تپه فلک الافلاک بود که علاوه بر گونه های سفالی شاخص این دوره شواهدی از یک معماری خشتی و یک بنای سنگ و گچ یافت شد.دوره پایانی لایه های استقراری محوطه بیشتر شواهد معماری مربوط به یک آبرو آجری بود که آب حوض های دوگانه حیاط دوم را به بیرون از محوطه قلعه منتقل می نمود. این دوره در ارتباط با بنای قلعه فلک الافلاک در قرون پایانی اسلامی است.